Παγκόσμια πολιτική ιστορία

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 32 Η Μαχαμπχαράτα όμως δεν αποτελεί μοναδική περίπτωση, όπως θα αποκαλύψει το υπόλοιπο κεφάλαιο. Υπάρχουν και άλλες αναπαραστά­ σεις σχέσεων μεταξύ βασιλείων στην τέχνη και τη λογοτεχνία, στα αρχεία και τις επιγραφές, πριν από την 1η χιλιετία π.Χ. Η περίοδος αυτή, που συνήθως αναφέρεται ως μετάβαση από την Εποχή του Χαλ­ κού στην Εποχή του Σιδήρου, είναι η πρώτη που μας έχει αφήσει επαρκή γραπτά στοιχεία από ολόκληρο τον κόσμο, ώστε να μπορούμε να κατανοήσουμε πώς ήταν οργανωμένες οι διεθνείς σχέσεις και πώς τις σκέφτονταν οι λαοί. Το παρόν κεφάλαιο όμως ξεκινάει δίνοντας το γεωγραφικό πλαίσιο. Αναφέρει σε ποιο μέρος της υφηλίου ιδρύθηκαν οι πρώτες πολιτείες. Αποσαφηνίζει τη σημασία τόσο των φυσικών συνόρων, όπως τα βουνά, όσο και των φυσικών διαμορφώσεων, όπως οι πεδιάδες και οι κοιλάδες. Έχοντας περιγράψει το περιβάλλον, στη συνέχεια αναλύει τις διεθνείς σχέσεις στην πλέον πρωτόγονη μορφή τους, μεταξύ φυλών και περιπλα­ νώμενων λαών – τη λεγόμενη και «φυσική κατάσταση». Ακολούθως, το επίκεντρο μεταφέρεται στις πρώτες πόλεις και βασίλεια. Καταλήγουμε στα τέσσερα κυρίαρχα κέντρα πολιτικής εξουσίας εκείνου του καιρού: την Αίγυπτο· την «εύφορη ημισέληνο» της Μεσοποταμίας · την πεδιάδα της Βόρειας Κίνας· και την Ινδογαγγική πεδιάδα. ΣΤΙΣ ΑΚΡΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Πριν αρχίσουμε να κατανοούμε την πολιτική ζωή του αρχαίου κόσμου, είναι απαραίτητο να έχουμε μια ιδέα για τη γεωγραφία του. Επειδή πολ­ λά από αυτά τα χαρακτηριστικά θα εμφανίζονται συχνά μέσα στο βιβλίο, ας φτιάξουμε στο μυαλό μας έναν χάρτη. Ο κόσμος μπορεί να χωριστεί σε δύο κύρια γεωπολιτικά συμπλέγματα: το Ανατολικό Ημισφαίριο, που αποτελείται από την Αφρική, την Ασία και την Ευρώπη· και το Δυτικό Ημισφαίριο, που αποτελείται από την ήπειρο της Αμερικής. Αυτά τα δύο ημισφαίρια μπορούν να θεωρηθούν διακριτές οντότητες μέχρι την καθιέ­ ρωση μόνιμων θαλάσσιων εμπορικών δρόμων μεγάλων αποστάσεων στις αρχές του 16ου μ.Χ. αιώνα.