Ο τρόπος που μαθαίνουμε

22 Ο όρος «οργανισμός» επιλέχτηκε επειδή δεν είναι μόνο τα ανθρώπινα όντα που μαθαίνουν κάτι· πολλές μελέτες σε ζώα έχουν σημασία για την κατανόηση της μάθησης. Πάντως, σε αυτό το βιβλίο, στο επίκεντρο είναι η ανθρώπινη μάθηση, ενώ η μάθηση άλλων οργανισμών περιλαμβάνεται μόνο όπου αυτή σχετίζεται με την κατανόηση της ανθρώπινης μάθησης. Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ο επιλεγμένος ορισμός σημαίνει ότι πολλές διεργασίες προσδιορισμένες με όρους, όπως κοινωνικοποίηση, προσόν, ανά- πτυξη ικανότητας και θεραπεία, βρίσκονται κάτω από την επιλεγμένη έννοια της μά- θησης και θεωρούνται ειδικοί τύποι διεργασιών μάθησης ή ειδικές οπτικές γωνίες για να κατανοήσουμε τη μάθηση. Ο όρος «ανάπτυξη» κατανοείται ως ένας όρος-ομπρέλα για τη μάθηση και την ωρίμανση κι επομένως θεωρώ ότι η «κλασική» διαμάχη στην ψυχολογία που σχετίζεται με το εάν η μάθηση έρχεται πριν από την ανάπτυξη ή αντί- στροφα (βλ. Vygotsky, 1986 [1934], σελ. 260 κ.ε.) είναι λαθεμένη. Η μάθηση αποτελεί μέρος της ανάπτυξης. Κατά τη γνώμη μου, είναι εξαιρετικά σημαντικό να δουλέψουμε με μια τέτοια ευρεία, ανοιχτή κατανόηση της μάθησης, θεωρητικά, επειδή είναι αδύνατο να διατηρήσουμε τα όρια ανάμεσα στο τι είναι μάθηση και τι, παραδείγματος χάρη, είναι κοινωνικοποίηση ή θεραπεία, και πρακτικά, επειδή μόνο όταν όλα τα στοιχεία έχουν μπει στην εικόνα είναι δυνατό να διακρίνουμε σημαντικές συνδέσεις και μοτίβα αλληλεπίδρασης. Τελικά, θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο ορισμός υπονοεί περιορισμούς και δια- στρεβλώσεις που μπορούν, αντίστοιχα, να υπονοούν ποσοτικούς και/ή ποιοτικούς περιορισμούς σε αυτό που μαθαίνεται, πράγμα που επίσης θεωρείται ως κάτι που μαθαίνει κάποιος, παραδείγματος χάρη, αν ο όγκος ή η φύση των επιλογών μάθησης δεν επιτρέπουν τη διαχείριση ή γίνονται απειλητικά. 1.3 Η δομή του βιβλίου Η θεωρία ή το πλαίσιο κατανόησης της μάθησης που αναπτύσσεται σε αυτό το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. Το πρώτο μέρος αποτελείται από αυτό το εισαγωγικό κεφάλαιο και το επόμενο κεφάλαιο, το οποίο ασχολείται με τη βάση της κατανόησης της μάθησης συνδέοντας πολλές διαφορετικές συνεισφορές που αντλήθηκαν από την ψυχολογία, τη βιολογία, τη φυσιολογία του εγκεφάλου και την κοινωνική επιστήμη. Ακολουθεί το δεύτερο και κεντρικό μέρος του βιβλίου, που έχει να κάνει με τη δομή και τη φύση της μάθησης. Το Κεφάλαιο 3 δημιουργεί ένα μοντέλο που καλύπτει τις δύο διεργασίες και τις τρεις διαστάσεις της μάθησης: τη διάσταση του περιεχομένου, τη διάσταση της υποκίνησης και τη διάσταση του περιβάλλοντος. Στο Κεφάλαιο 4 αναπτύσσεται μια τυπολογία που καλύπτει τους τέσσερις θεμελιώδεις τύπους της μά-