Ο πραγματικός Χόκινγκ

CHARLES SEIFE 18 την ίδια ακριβώς φράση χαραγμένη στα αγγλικά, με το δικό του όνο- μα αντί για του Νεύτωνα: «Ενθάδε κείται ό,τι ήταν θνητό από τον Στίβεν Χόκινγκ». 1 Παρότι μικρότερη από την ταφόπλακα του Νεύτωνα, εκείνη του Χόκινγκ είναι πιο περίτεχνη. Το ταφικό επίγραμμα σχηματίζει μια ήπια καμπύλη, ακολουθώντας την πορεία μιας εγχάρακτης δίνης στον σχιστόλιθο, μιας δίνης που μοιάζει να εκτείνεται προς ένα ελλειπτικό κενό: πρόκειται για νέφη αερίου που πέφτουν στο άνοιγμα μιας με- λανής οπής. Στα αριστερά έχει χαραχτεί μια εξίσωση, της οποίας τα γράμματα μοιάζουν να αψηφούν τη βαρύτητα: T = ħc 3 /8πGMk Σχεδόν κανένας από όσους επισκέπτονται τον τάφο δεν καταλα- βαίνει τι σημαίνουν αυτά τα σύμβολα. Για τον Στίβεν Χόκινγκ, όμως, αυτή η εξίσωση ήταν το κλειδί για την υπέρβαση της θνητότητάς του. ••• Μέχρι την ημέρα του θανάτου του το 2018, ο Χόκινγκ είχε καταστεί ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα ανθρώπινα όντα στον πλανήτη – και πιθανότατα αυτό που ήταν πιο εύκολο να εντοπίσεις σε έναν χώρο. Σχεδόν ολοκληρωτικά ανίκανος να κινήσει το σώμα του, καθισμένος άβολα στο μηχανοκίνητο αναπηρικό του αμαξίδιο, πάντοτε μαζί με μια συνοδεία από νοσοκόμες, ήταν αδύνατον να πάει οπουδήποτε απαρατήρητος. Όχι πως τον ενδιέφερε κάτι τέτοιο. Ο κόσμος λάτρευε τον Χόκινγκ δίχως να καταλαβαίνει ακριβώς το γιατί. Ο Αϊνστάιν είχε τη θεωρία της σχετικότητας, ο Νεύτων τον νόμο της παγκόσμιας έλξης, όμως η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων που θαύμαζαν τον Χόκινγκ γνώριζαν ελάχιστα γι’ αυτό που του είχε χαρίσει τη φήμη του. Δεν καταλάβαιναν γιατί τα μέσα ενημέρωσης πάντοτε τον συνέκριναν με τον Αϊνστάιν και τον Νεύ- τωνα, μια σύγκριση την οποία ο ίδιος απέρριπτε μετριοπαθώς και συνάμα καλλιεργούσε επιμελώς. Ακόμα κι εκείνοι που είχαν μια μικρή ιδέα για τα επιστημονικά επιτεύγματα του Στίβεν Χόκινγκ, δεν αντι- λαμβάνονταν παρά ένα απειροελάχιστο κλάσμα των όσων συνέθεταν