Ο πραγματικός Χόκινγκ

CHARLES SEIFE 22 τόσο ισχυρή βαρυτική έλξη, ώστε τίποτα δεν μπορεί να διαφύγει αν πλησιάσει αρκετά κοντά τους – ούτε καν το φως Οι μελανές οπές σχηματίζονται με τον θάνατο ενός μεγάλου αστέρα · όταν η μηχανή πυρηνικής σύντηξης στον πυρήνα του πάψει να λειτουργεί, ο αστέρας καταρρέει υπό την επίδραση της ίδιας του της βαρύτητας. Μέσα σ’ ένα κλάσμα του δευτερολέπτου, ολόκληρη η μάζα του αστέρα πέφτει προς το κέντρο του, συνθλίβοντας αρχικά την ύλη σε ένα αδιαφορο- ποίητο συνονθύλευμα από άτομα, κι έπειτα συνθλίβοντας τα ίδια τα άτομα – και τελικά μετατρέπεται σ’ ένα σημείο ιδιομορφίας. Η βαρυ- τική έλξη κοντά στον αστέρα που κατέρρευσε είναι τόσο μεγάλη, ώστε τίποτα δεν μπορεί να πλησιάσει σε αυτό το σημείο ιδιομορφίας και να διαφύγει για να διηγηθεί τα όσα είδε. Θαρρείς και ο πρώην αστέ- ρας πλέον περιβάλλεται από ένα αόρατο πέπλο που οριοθετεί το ση- μείο άνευ επιστροφής: αν περάσετε αυτόν τον αποκαλούμενο ορίζο- ντα γεγονότων, είστε καταδικασμένοι να μην επιστρέψετε ποτέ και να πέσετε μέσα στη μελανή οπή, όση προσπάθεια κι αν καταβάλετε για να ξεφύγετε. Καθότι οι μελανές οπές καταπίνουν το ίδιο το φως, είναι πιο μαύ- ρες απ’ οτιδήποτε άλλο στο σύμπαν · είναι οι απόλυτοι απορροφητές, καταβροχθίζοντας κάθε ίχνος ακτινοβολίας, αντί να το αντανακλούν. Τη δεκαετία του 1970, όμως, ο Χόκινγκ έκανε μια απρόσμενη διαπί- στωση: οι μελανές οπές δεν είναι τελικά απόλυτα μαύρες. Ακτινοβολούν σωματίδια, * συμπεριλαμβανομένων σωματιδίων φωτός, προς πάσα κατεύθυνση. Υπό τις περισσότερες συνθήκες, η ακτινοβολία αυτή –σή- μερα γνωστή ως ακτινοβολία Χόκινγκ – είναι τρομακτικά ασθενής, υπερ- βολικά ασθενής για να ανιχνευτεί σε οποιαδήποτε εύλογη απόσταση. Ωστόσο, και μόνο το γεγονός ότι η ακτινοβολία αυτή υπάρχει, έχει ορισμένες πολύ σημαντικές συνέπειες. Καθότι μια μελανή οπή ακτι- νοβολεί ενέργεια, αναπόφευκτα κάποια στιγμή θα πρέπει να εξατμιστεί –να ανατιναχτεί– μέσα σε μια έκρηξη ακτινοβολίας. Αυτό, με τη σειρά του, συνεπάγεται ότι η ύλη και η ενέργεια που έχει απορροφήσει μια μελανή οπή πρέπει εν καιρώ να απελευθερωθούν. Και, όπως συνει- δητοποίησε πρώτος ο Χόκινγκ, η απελευθέρωση αυτής της ύλης και * Στα μεγέθη στα οποία αναφερόμαστε, η εκπομπή σωματιδίων ύλης θεωρείται ακτινοβολία. (Σ.τ.Μ.)