Ο παπαγάλος του Φλωμπέρ

[ 15 ] βλέπω κανένα λόγο για σιγουριά. Τίποτε από όσα έχουν σχέ- ση με τον Φλωμπέρ δεν άντεξε στο χρόνο. Πέθανε πριν από εκατό και κάτι χρόνια και το μόνο που έμεινε από αυτόν είναι κάτι χαρτιά. Χαρτιά, ιδέες, φράσεις, μεταφορικά σχή- ματα, δομημένη πρόζα που μετατρέπεται σε ήχο. Αυτό, όλως τυχαίως, είναι ακριβώς ό,τι επιθυμούσε ο ίδιος· μονά- χα τους θαυμαστές του τους παίρνει ο πόνος και παραπο- νιούνται. Το σπίτι του συγγραφέα στο Κρουασέ κατεδαφί- στηκε λίγο καιρό μετά το θάνατό του και στη θέση του υψώ- θηκε ένα εργοστάσιο απόσταξης οινοπνεύματος από χαλα- σμένο στάρι. Και δεν θέλει και πολύ να απαλλαγούν κι από το ομοίωμά του: αν ένας δήμαρχος που τυχαίνει λάτρης αγαλμάτων μπορεί να το ανεγείρει, ένας άλλος –ίσως δήθεν βιβλιοδίφης, πιστό κομματόσκυλο που έχει μισοδιαβάσει τα λόγια του Σαρτρ* αναφορικά με τον Φλωμπέρ– μπορεί κάλ- λιστα να το γκρεμίσει. Αρχίζω από το άγαλμα, επειδή εκεί ξεκίνησα το όλο σχέ- διο. Γιατί η γραφή να μας κάνει να κυνηγάμε το συγγραφέα; Γιατί δεν τον αφήνουμε ήσυχο; Γιατί δεν μας αρκούν τα βι- βλία; O Φλωμπέρ ήθελε να αρκούν: Ελάχιστοι συγγραφείς πίστεψαν περισσότερο από αυτόν στην αντικειμενικότητα του γραπτού λόγου και στην ασημαντότητα της προσωπικότητας του συγγραφέα· κι όμως εμείς επιμένουμε ανυπάκουα να τη μελετάμε. Η εικόνα, το πρόσωπο, η υπογραφή· το κατά 93 τοις εκατό χάλκινο άγαλμα και η φωτογραφία του Nαντάρ*· το κομμάτι από το ρούχο του και η μπούκλα από τα μαλλιά του. Τι μας κάνει λάγνους απέναντι στα απομεινάρια; Δεν είναι αρκετή η πίστη μας στο λόγο; Θεωρούμε ότι τα απομει-