Ο ουρανός της Ελλάδας: Καλοκαίρι

28 | O ουρανός της Ελλάδας: Καλοκαίρι μεγέθους των άστρων, με τη βοήθεια οργάνων που χρησιμο- ποιήθηκαν για πρώτη φορά στα μέσα του 19ου αιώνα. Το άστρο Άλφα στον αστερισμό του Ταύρου, για παράδειγ- μα, έχει μέγεθος 1,1 και ο Βέγας (ο Άλφα της Λύρας) έχει μέγεθος 0,1, ενώ ο Σείριος (ο Άλφα του Μεγάλου Κυνός), που είναι το λαμπρότερο άστρο στον ουρανό, έχει μέγεθος –1,4. Με την ίδια αυτή ταξινόμηση ο λαμπρότερος πλανήτης στον ουρανό, η Αφροδίτη, φτάνει σε μέγεθος το –4,4, η Πανσέληνος το –12,6 και ο Ήλιος το –26,8. Που σημαίνει ότι η Πανσέληνος είναι 2.000 φορές πιο φωτεινή από την Αφροδίτη, ενώ ο Ήλιος είναι 525.000 φορές πιο φωτεινός από την Πανσέληνο, ένα δισεκατομμύριο φορές πιο φωτεινός από την Αφροδίτη και 15 δισεκατομμύρια φορές πιο φωτεινός από τον Σείριο. Το 1856 ο Άγγλος αστρονόμος Νόρμαν Ρόμπερτ Πόγκσον (1829-1891) επεσήμανε για πρώτη φορά ότι τα άστρα 1ου μεγέθους είχαν 100 φορές μεγαλύτερη φωτεινότητα από τα άστρα 6ου μεγέθους. Στην κλίμακα δηλαδή του Ιππάρχου κά- θε αστρικό μέγεθος έχει 2,5 φορές μεγαλύτερη ή μικρότερη φωτεινότητα από το προηγούμενό του. Έτσι, με τα σύγχρονα τηλεσκόπια μπορούμε σήμερα να δούμε άστρα που είναι δε- κάδες εκατομμύρια φορές πιο αμυδρά από αυτά που έβλεπαν οι αρχαίοι, με φαινόμενο μάλιστα μέγεθος μέχρι και το 30. Η αρχική όμως ταξινόμηση των άστρων από τον Ίππαρχο και τον Πτολεμαίο (108-168 μ.Χ.) δεν μας βοηθά σήμερα πάρα πολύ στις παρατηρήσεις μας, γιατί το φαινόμενο μέγεθος ενός άστρου δεν προσδιορίζει την πραγματική του λαμπρότητα. Γι’