Όνομα πατρός: Δούναβης

ΚΏΣΤΑΣ ΑΚΡΊΒΟΣ

ΟΝΟΜΑ ΠΑΤΡΟΣ: ΔΟΥΝΑΒΗΣ

ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΠEZOΓPAΦIA Η δοτική του χάους, νουβέλα, Nέα Σύνορα – Λιβάνης 1993 Αλλοδαπή, διηγήματα, Nέα Σύνορα – Λιβάνης 1995 Στο κάτω κάτω της γραφής είναι ένα ψέμα, μυθιστόρημα, Kέδρος 1997 Το γέλιο της έκτης μέρας, μυθιστόρημα, Kέδρος 1999 Κίτρινο ρώσικο κερί, μυθιστόρημα, Kέδρος 2001, Μεταίχμιο 2014 Φωνές στην έρημο, διηγήματα, Eλληνικά Γράμματα 2002 Σφαίρα στο βυζί, διηγήματα, Kέδρος 2003 Καιρός για θαύματα, μυθιστόρημα, Kέδρος 2005 Πανδαιμόνιο, μυθιστόρημα, Μεταίχμιο 2007 Τελετές ενηλικίωσης, διηγήματα, Μεταίχμιο 2009 Ποιος θυμάται τον Αλφόνς, μυθιστόρημα, Μεταίχμιο 2010 Αλλάζει πουκάμισο το φίδι, μυθιστόρημα, Μεταίχμιο 2013 Τελευταία νέα από την Ιθάκη, μυθιστορίες, Μεταίχμιο 2016 Γάλα Μαγνησίας, μυθιστόρημα, Μεταίχμιο 2018 Ιστορία ενός οδοιπόρου – ΣΤΡΑΤΗΣ ΔΟΥΚΑΣ,μυθιστορηματική βιογραφία, Hλέκτρα 2006, Μεταίχμιο 2020 Πότε διάβολος πότε άγγελος, Μεταίχμιο 2021 Aνδρωμάχη, Μεταίχμιο 2022 ΑΝΘΟΛΟΓΙΕΣ Bόλος: Mια πόλη στη λογοτεχνία, Μεταίχμιο 2001, νέα εμπλουτισμένη έκδοση, Mεταίχμιο 2007 Να μαθαίνω γράμματα… Tο σχολείο στη νεοελληνική λογοτεχνία,Μεταίχμιο 2004 Να είχεν ο έρωτας σαΐτες, Επτά αγαπητικά διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Μεταίχμιο 2010 ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΕΡΓΑ Η κοινωνική διάσταση του έργου του Aλέξανδρου Παπαδιαμάντη,Οδυσσέας 2000 5 διηγήματα, Μεταίχμιο 2001 Mια πόλη ένας συγγραφέας, Μίνωας 2002 Mόνο για άνδρες, Καστανιώτης 2003 Kότινοι και στέφανοι, «Αθήνα 2004» 2003 Έρως 13, Ψυχογιός 2011 Το αποτύπωμα της κρίσης, Μεταίχμιο 2013 Ιστορίες ταχυδρομείου, Ελληνικά Ταχυδρομεία 2014 Τα κείμενα των Φιλίππων, Κάπα εκδοτική 2015 Σχηματική σκέψη, Gutenberg – Γιώργος και Κώστας Δαρδανός, 2015 Το δικό μας Πάσχα, Νάρκισσος 2016 Ο πρώτος σταθμός, Μεταίχμιο 2018

Κώστας Ακρίβος ΟΝΟΜΑ ΠΑΤΡΟΣ: ΔΟΥΝΑΒΗΣ

© 2025, Eκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ και Κώστας Ακρίβος ISBN 978-618-03-4298-7 ΒOΗΘ. ΚΩΔ. ΜΗΧ/ΣΗΣ 84298 Κ.Ε.Π. 6391, Κ.Π. 21525 Ελληνική πεζογραφία Υπεύθυνη σειράς Ελένη Μπούρα Πρώτη έκδοση Μάρτιος 2025 Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις του Ελληνικού Nόμου (N. 2121/1993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται απολύτως η άνευ γραπτής άδειας του εκδότη κατά οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο αντιγραφή, φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή, εκμίσθωση ή δανεισμός, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή (ηλεκτρονική, μηχανική ή άλλη) και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου. Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Ιπποκράτους 118, 114 72 Αθήνα, τηλ.: 211 3003500 metaixmio.gr [email protected] Κεντρική διάθεση: Ασκληπιού 18, 106 80 Αθήνα, τηλ.: 210 3647433, Βιβλιοπωλεία ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ • Ασκληπιού 18, 106 80 Αθήνα τηλ.: 210 3647433 • Πολυχώρος, Ιπποκράτους 118, 114 72 Αθήνα τηλ.: 211 3003580, fax: 211 3003581

– Νίκος Τεχνόπουλος; – Παρών!

– Και τα πράγματα που είδες, παππού, και ξεύρεις; ηρώτησα εγώ τότε εν μεγίστη απορία. Στην χώρα που ψήν’ ο ήλιος το ψωμί, εκεί κοντά που ζουν οι Σκυλοκέφαλοι πότε επήγες, παππού; – Ω! είπεν εκείνος τότε. Αυτού, ψυχή μου, δεν επήγα· με τ’ αφηγήθηκεν η γιαγιά μου, όταν μ’ εμάθαινε να πλέκω. – Και στης θάλασσας τον αφαλό, παππού, που βγαίν’ η Φώκια και πιάνει τα καράβια και τα ρωτά για τον Αλέξανδρο τον βασιλέα. Κ’ εκεί δεν επήγες; – Όχι, ψυχή μου! Κι αυτό με τ’ αφηγήθηκ’ η γιαγιά μου. […] – Και τες βασιλοπούλες, παππού, και αυτές λοιπόν δεν τες είδες με τα μάτια σου; Και δεν έφαγες και δεν εκουβέντιασες μαζί των; […] – Αχ! ψυχή μου! είπεν ο γέρων τότε λυπημένος. Αυτό το άκουσα από την γιαγιά μου, όταν μ’ εμάθαινε να κεντώ και να ράφτω! Μα θαρρώ, ψυχή μου, πως μήδ’ εκείνη δεν το είδε με τα μάτια της! Γεώργιος Βιζυηνός, Το μόνον της ζωής του ταξίδιον «Την πρώτη και την τελευταία σου λέξη την είπαν ο έρωτας και η επανάσταση. Όλη σου τη σιωπή την είπε η ποίηση». Γιάννης Ρίτσος, Τα αρνητικά της σιωπής

1

13 Η λεπίδα Να ήταν νύχτα αφέγγαρη με μυριάδες αστέρια να λάμπουν στον ουρανό, μια νύχτα σαν εκείνες τις έναστρες της Προβηγκίας που έβλεπε έξω από το παράθυρο του ασύλου του ο Βαν Γκογκ; Να έβρεχε ψιλή βροχή; Ή μήπως είχε συννεφιάσει από νωρίς το απόγευμα και είχαν αρχίσει ήδη να πέφτουν οι πρώτες νιφάδες χιονιού, κάτι σπάνιο για τη μεσογειακή Νίκαια; Και ακόμα: Θα ήταν ένας από τους πολλούς κλοσάρ που είχε η πλούσια πόλη, μια τροτέζα, ή κάποιος χωροφύλακας που έκανε τη νυχτερινή του περιπολία αυτός που τον βρήκε; Ίσως, πάλι, να ήταν μια νεαρή κοπέλα που βιαζόταν να διασχίσει το δημόσιο πάρκο Άλμπερ Α΄ για να πάει στο σπίτι του αρραβωνιαστικού ή του εραστή της και να γιορτάσουν παρέα τον ερχομό της νέας χρονιάς εκείνη που θα αντίκρισε πεσμένο ανάμεσα στους θάμνους τον άντρα, που δεν ήταν μεθυσμένος, δεν ήταν κάποιος από τους ανέστιους, αλλά, αν έκρινε από την πληγή που είχε στον λαιμό, ήταν ένας άνθρωπος που είχε επιχειρήσει να βάλει τέλος στη ζωή του με τη λεπίδα από ένα ανοιχτό ξυράφι που κρατούσε στο χέρι. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει, και ίσως να μην έχει και τόση σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι εκείνος ο άντρας ή εκείνη η γυναίκα ήταν ο σωτήρας του επειδή ούτε φοβήθηκε

14 ΚΩΣΤΑΣ ΑΚΡΙΒΟΣ ούτε έχασε την ψυχραιμία, παρά άφησε ό,τι είχε κατά νου να κάνει και έσπευσε να ενημερώσει έγκαιρα το νοσοκομείο Σεν Ρος. Λίγη ώρα αργότερα, καθώς οι γιατροί περιποιούνται την πληγή του αιμόφυρτου άντρα, βλέπουν να εξέχει από την τσέπη του ένα τσαλακωμένο σημείωμα: Εγώ ο Παναΐτ Ιστράτι, Ρουμάνος υπήκοος και απελπισμένος συγγραφέας, βάζω τέρμα στη ζωή μου. Να μην κατηγορήσετε κανέναν άλλο. Γύρω στις δύο εβδομάδες θα χρειαστεί να νοσηλευτεί ο παρ’ ολίγον αυτόχειρας. Διάστημα ικανό να γνωριστεί με το προσωπικό του νοσοκομείου και να κερδίσει τη συμπάθεια του γιατρού Φιλίπ Ζιγιάρ. Αυτόν τον γιατρό θα παρακαλέσει ο Παναΐτ Ιστράτι να ταχυδρομήσει μια επιστολή στην εφημερίδα Ουμανιτέ, που την είχε φυλαγμένη στην εσωτερική τσέπη απ’ το πανωφόρι του: DERNIÈRES PAROLES. Σήμερα ξεκινάει το έτος 1921, αλλά για τους άλλους. Για μένα είναι η αρχή του τέλους. Είναι ανάγκη να εξηγηθεί κανείς όταν έχει αποφασίσει να εγκαταλείψει τούτον τον κόσμο; Όχι. Μπορούμε να φύγουμε σιωπηλά, κι αυτό θα ήταν πιστεύω η καλύτερη απόδειξη ειλικρίνειας. Όσα κι αν έκανα στη ζωή μου για την αγάπη και τη φιλία πήγαν όλα χαμένα, αφού για χάρη τους «σκότωσα» μια μητέρα, και γι’ αυτό αξίζω να τιμωρηθώ. Μια δεύτερη πολυσέλιδη επιστολή την παραδίνει σ’ έναν

ΟΝΟΜΑ ΠΑΤΡΟΣ: ΔΟΥΝΑΒΗΣ 15 Γάλλο φίλο του που πήγε να τον επισκεφτεί στο νοσοκομείο. Παραλήπτης είναι ο Ρομέν Ρολάν, με τον οποίο και παλαιότερα ο Ιστράτι είχε προσπαθήσει να έρθει σε επαφή, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Με αυτή την επιστολή ζητούσε τη συνδρομή του κορυφαίου διανοητή για να μπορέσει να βρει την πίστη του στο μέλλον της ανθρωπότητας, ενώ σε κάποια σημεία διέκοπτε την έκκλησή του εξιστορώντας επεισόδια από τα παιδικά του χρόνια. Προς το τέλος του μήνα οι περιπατητές θα αντικρίσουν ξανά τη γνωστή φιγούρα του πλανόδιου φωτογράφου στην παραλιακή λεωφόρο Προμενάντ ντεζ Ανγκλέ της Νίκαιας. Μόνο που τώρα ο ψηλός άντρας με τα κατάμαυρα μαλλιά και τα στρογγυλά γυαλιά είναι πιο αδυνατισμένος και τα μάτια του δείχνουν ακόμα πιο έντονα πάνω στο οστεώδες πρόσωπο. Δεν μπορεί να γνωρίζουν την περιπέτειά του, αλλά και ο Παναΐτ Ιστράτι αγνοεί ποια τύχη μπορεί να έχει η επιστολή του, αν δηλαδή ο Ρομέν Ρολάν αυτή τη φορά θα του απαντήσει ή όχι. Όπως βέβαια δεν είναι σε θέση να γνωρίζει ότι του απομένουν δεκατέσσερα χρόνια ζωής, διάστημα όμως που πρόκειται να είναι γεμάτο με συγκινήσεις και εμπειρίες ακόμα πιο έντονες από εκείνες που είχε βιώσει μέχρι τότε, είτε στην πατρίδα του είτε στις χώρες όπου όλο αυτόν τον καιρό περιπλανήθηκε αναζητώντας να ανακαλύψει μες στον κόσμο τον εαυτό του. Και όμως, ο Ρομέν Ρολάν θα ανταποκριθεί στην έκκληση του Ιστράτι, με επιστολή πολύ φιλική και εξίσου εγκαρδιωτική δύο μήνες αργότερα, στις 15 Μαρτίου:

16 ΚΩΣΤΑΣ ΑΚΡΙΒΟΣ Μέσω του κοινού μας φίλου Φερνάν Ντεπρέ ήρθε στα χέρια μου μια επιστολή που μου στείλατε σε μια δύσκολη περίοδο για σας, καθώς, όπως μαθαίνω, θελήσατε να είστε ανεπιεικής απέναντι στη ζωή σας. Δεν είναι η πρώτη φορά που δοκιμάζετε να επικοινωνήσετε μαζί μου, και να με συγχωρήσετε για την αργοπορημένη απάντηση. Δεν ενδιαφέρομαι επειδή είστε δυστυχής, παρά γιατί λάμπει μέσα σας η θεία φλόγα της ψυχής. Επάνω στο γραφείο μου έχω τακτοποιημένα παλαιότερα διηγήματά σας. Είναι ήδη διαβασμένα. Αν αυτό σας προσφέρει μια δόση επιπλέον κουράγιου, θα ήθελα να ξέρετε ότι είμαι εντυπωσιασμένος με τη λογοτεχνική σας ιδιοφυΐα. Τη θεωρώ σαν έναν καυτερό άνεμο πάνω στους κάμπους της Ανατολής. Στο πρόσωπό σας βλέπω ενσαρκωμένους κάποιους από τους δικούς μου ρομαντικούς επαναστατημένους ήρωες. Το έργο σας είναι η εξομολόγηση ενός καινούργιου Γκόρκι των Βαλκανίων. Τρία ή τέσσερα διηγήματά σας είναι εφάμιλλα των Ρώσων δασκάλων ως προς την τόλμη του πνεύματος, την τραγική ευθυμία και τη χαρά που λυτρώνει την καταπιεσμένη ψυχή. Επιθυμώ να σας γνωρίσω περισσότερο, να αρχίσουμε αλληλογραφία και να εγκαινιάσουμε την αρχή μιας γόνιμης φιλίας. Μην αφήνεστε στην απελπισία. Δεν πρέπει να φύγετε από τη ζωή προτού εξαντλήσετε τις απόπειρες να γράψετε βιβλία που θα επιζήσουν, βιβλία με τα όνειρα, με τις λησμονημένες ζωές, ακόμα και με τα πάθη που φιλοξενήσατε κατά καιρούς στην ψυχή και στο σώμα σας. Γιατί, στ’ αλήθεια, δεν είστε άλλο παρά ένας Ανατολίτης παραμυθάς. «Ανατολίτης παραμυθάς… Ε, ναι, λοιπόν. Ακόμα κι αν δεν είμαι, εγώ θα γίνω!»

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ TOY ΚΩΣΤΑ ΑΚΡΙΒΟΥ ΟΝΟΜΑ ΠΑΤΡΟΣ: ΔΟΥΝΑΒΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΟΘΕΤΗΘΗΚΕ ΜΕ GRETA TEXT PRO AΠO ΤΟ DTP ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ. O KAΛΛITEΧNIKOΣ ΣΧEΔIAΣMOΣ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ ΕΓΙΝΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ. ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ ΕΚΑΝΕ Ο ΡΕΝΤΟΥΑΝ ΑΜΖΛΑΝ. ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤYΠΩΘHKE TOΝ ΜΑΡΤΙΟ TOY 2025 ΣE ΧAPTI CHAMOIS 100 ΓΡΑΜM. ΣΤΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ Θ. ΔΕΛΗ. Η ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΕΓΙΝΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ Θ. ΗΛΙΟΠΟΥΛΟ ΚΑΙ Π. ΡΟΔΟΠΟΥΛΟ. ΤΙΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΕΚΑΝΕ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ.ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΠΙΜΕΛΗΘΗΚΕ Η ΕΛΕΝΗ ΜΠΟΥΡΑ. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ISBN: 978-618-03-4298-7 ΒΟΗΘ. ΚΩΔ. MHX/ΣΗΣ 84298 Η ζωή του Ελληνορουμά νου συγγραφέ α Παναΐτ Ιστρά τι δενμοιά ζει με μυθιστό ρημα, εί ναι από μό νη της έ να μυθιστό ρημα.­ Βά σανα της παιδική ς ηλικί ας, ο μό χθος της επιβί ωσης, ταξί διακαι περιπλανή σεις, δυνατέ ς φιλί ες και αλλεπά λληλοι έ ρωτες,­ η αγωνί α για τον Ελεύ θερο Άνθρωπο, ό λα αυτά ο Ιστρά τι ταδιηγεί ται στα βιβλί α του αυθεντικά και με τη χά ρη ενό ς Ανατολί τη παραμυθά .­ Βί ωσε τα κοσμοϊστορικά γεγονό τα της εποχή ς του (τέ λος τηςΟθωμανική ς Αυτοκρατορί ας, Πρώτος Παγκό σμιος Πό λεμος),­ ασπά στηκε το ό ραμα για έ ναν δικαιό τερο κό σμο (Οκτωβριανή ­ Επανά σταση), συνευρέ θηκε με τις σημαντικό τερες προσωπικό - τητες του καιρού του (Ρομέ ν Ρολά ν, Μαξί μ Γκό ρκι, Βλαντί μιρΜαγιακό φσκι, Τζορτζ Όργουελ), περισσό τερο ό μως από οτιδή ποτε ά λλο στά θηκε ό σο κανεί ς στο πλευρό των φτωχών και τωναδικημέ νων. Αυτό ς ή ταν ά λλωστε και ο λό γος που ο φί λος τουΝί κος Καζαντζά κης σε κά ποιο από τα κοινά τους ταξί δια στη Σοβιετική Ρωσί α τού εί πε μια μεγά λη αλή θεια: «Παναΐτ, η καρδιά ­ σου εσέ να ξεπερνά ει κατά πολύ το μυαλό σου».­ Ναι. Μό νο που αυτό ο Παναΐτ Ιστρά τι έ μελλε να το πληρώσειπολύ ακριβά …

Made with FlippingBook

RkJQdWJsaXNoZXIy MTY1MTE=