Σαίξπηρ: Όλη η αλήθεια για τη ζωή του

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΟΥΙΛΙΑΜ ΣΑΙΞΠΗΡ 19 στους στίχους που γράφει εις μνήμην του Σαίξπηρ και περιλαμβάνο- νται στο Πρώτο Φόλιο . Αχ, αν μπορούσε να χαράξει στον χαλκό εξίσου τέλεια με το παρουσιαστικό, το πνεύμα του θα ξεπερνούσε η εικόνα, όλα όσα χώρεσε ο χαλκός μες στον αιώνα . Έχει υποστηριχθεί με αρκετά βάσιμα επιχειρήματα ότι ο Τζόνσον μπορεί να μην είχε δει το έργο του Ντρέσαουτ όταν έγραφε αυτούς τους τόσο επαινετικούς στίχους. Είναι πάντως βέβαιο ότι γι’ αυτό το πορτρέτο δεν πόζαρε ο συγγραφέας. Ο Σαίξπηρ είχε πεθάνει επτά χρόνια πριν κυκλοφορήσει το Πρώτο Φόλιο . Μας μένει επομένως μόνο μία ακόμα προσωπογραφία – το επι- χρωματισμένο άγαλμα, σε φυσικό μέγεθος, που αποτελεί το κεντρικό στοιχείο του μνημείου για τον Σαίξπηρ στον εξωτερικό τοίχο της εκκλησίας της Αγίας Τριάδας στο Στράτφορντ-απόν-Έιβον, όπου έχει ταφεί. Όπως και η χαλκογραφία, έτσι και το άγαλμα δεν παρουσιάζει καλλιτεχνικό ενδιαφέρον, αλλά έχει το πλεονέκτημα ότι το είχαν δει και το είχαν θεωρήσει ικανοποιητικό, υποθέτουμε, άνθρωποι που γνώριζαν τον Σαίξπηρ. Το φιλοτέχνησε ο Χέραρτ Γιάνσεν, 4 και το τοποθέτησαν στο παρεκκλήσιο της εκκλησίας αυτής πριν από το 1623, είναι δηλαδή σύγχρονο με το πορτρέτο του Ντρέσαουτ. Ο Γιάνσεν ζούσε και εργαζόταν κοντά στο Θέατρο Γκλόουμπ [Globe] στο Σάδερκ του Λονδίνου και επομένως μπορεί να είχε συναντήσει τον Σαίξπηρ. Ελπίζουμε βέβαια να μην τον είχε συναντήσει ποτέ, γιατί ο Σαίξπηρ που απεικόνισε είναι ένα αυτάρεσκο άτομο με πρησμένο πρόσωπο και την «πολύ βαθιά και πολύ λεπτή έκφραση μιας ουροδόχου κύστης» (σύμφωνα με τον Μαρκ Τουέιν). Δεν ξέρουμε ποια ακριβώς ήταν η αρχική μορφή του αγάλματος, γιατί το 1749 κάποιος ανώνυμος «φρέσκαρε» καλοπροαίρετα τα χρώ- ματα. Είκοσι τέσσερα χρόνια αργότερα ο μελετητής των έργων του Σαίξπηρ Έντμοντ Μαλόουν, που επισκέφθηκε την εκκλησία, τρόμαξε όταν είδε την προτομή χρωματισμένη και έδωσε εντολή στους επι- τρόπους της εκκλησίας να βάλουν κάποιον να την επικαλύψει με λευκό χρώμα, για να προσεγγίσει αυτό που λανθασμένα θεωρούσε