Οι αλήθειες των άλλων

ΟΙ ΑΛHΘΕΙΕΣ ΤΩΝ AΛΛΩΝ 31 τις γειτονιές, για όσα ακούγονταν στην ενορία, για τις έγνοιες του νοικοκυριού και τους συνηθισμένους πια καβγάδες με τον μπαξεβάνη. Μετά μιλούσε συνήθως ο Ιωακείμ. Έφερνε τα νέα της πόλης, τα βάσανα των προσπαθειών του να ανυψώσει το γυμνάσιο στις παλιές δόξες της Ακαδημίας, αλλά και τα μα­ ντάτα που κυκλοφορούσαν πίσω από τους τοίχους στα προ­ ξενεία των Μεγάλων Δυνάμεων «επί των γενικότερων εξελί­ ξεων». Με τα λόγια αυτά εννοούσε την προέλαση των ελλη­ νικών δυνάμεων πέρα από την περιφέρεια της Σμύρνης και τις προοπτικές αίσιας έκβασης του απελευθερωτικού αγώνα με στόχο την πραγματοποίηση της Μεγάλης Ιδέας. Ο παπ­ πούς περισσότερο άκουγε, λιγότερο μιλούσε. Από το ύφος του μάλλον συμπέραιναν οι υπόλοιποι αν επικροτούσε, αν ήταν δύσπιστος ή αν διαφωνούσε. Στο τέλος ερχόταν η σειρά της γιαγιάς, όχι πάντα, αλλά συχνά. Ήταν η δική της μεγάλη στιγμή που την έκανε να νιώθει ρήγισσα αδιαμφισβήτητη σ’ ένα βασίλειο που ξεπερ­ νούσε τα σύνορα της οικογένειάς της. Τώρα στα γηρατειά της κατόρθωνε και ξέφευγε από τη μονότονή της μέρα που γέμιζε συνήθως με το βελονάκι και το κοπανέλι, το χτένισμα της πλεξούδας της σε κότσο, κάποιες υποδείξεις και συμβου­ λές πότε στην κόρη της και πότε στον εγγονό της, που όμως ήταν αμφίβολο, όπως παραπονιόταν, αν πιάναν τόπο. Μέρες μονότονες, ακόμη κι όταν διάβαζε χαμηλόφωνα, ψιθυριστά από την πρώτη μέχρι την τελευταία λέξη όποια εφημερίδα ή έντυπο έφερνε ο Ιωακείμ στο σπίτι.