Νέα Ελληνική Λογοτεχνία Α Λυκείου

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ [ 43 ] 1η θεματικη εNOTHTΑ γαμοσ – οικογενεια – ΣΧΕΣΕΙΣ Τεχνικές αφήγησης – Εκφραστικοί τρόποι  Η εστίαση και οι αφηγηματικοί τρόποι Η αφήγηση και ο αφηγητής • Το τραγούδι «Του νεκρού αδελφού» είναι παραλογή και ως εκ τούτου έχει αφηγηματικό χαρακτήρα (ένα από τα βασικά γνωρίσματα των παραλο- γών ). Ως προς το ρηματικό πρόσωπο της αφήγησης πρέπει να επισημάνουμε ότι: • Ο αφηγητής δεν συμμετέχει στη δράση (είναι ετεροδιηγητικός ). Στους τρεις πρώτους στίχους, ωστόσο, απευθύνεται στη μητέρα σε β΄ πρόσωπο, εκφρά- ζοντας έτσι τον θαυμασμό του τόσο για τη μάνα με τους εννιά γιους όσο και για την ομορφιά της μονάκριβης κόρης. • Από τον τέταρτο στίχο και μετά χρησιμοποιεί αποκλειστικά το γ΄ πρόσωπο , μεταπίπτοντας στην κατηγορία του παντογνώστη αφηγητή , που βρίσκεται έξω από την υπόθεση και γνωρίζει τα πάντα (ακόμα και τις μύχιες σκέψεις των ηρώων). Επίσης, ως προς τη λειτουργία των επιλεγόμενων ρηματικών αφηγηματικών προσώπων , πρέπει να σημειώσουμε ότι: • με το β΄ πρόσωπο: • Ο λαϊκός τραγουδιστής εντείνει την αμεσότητα και την παραστατικότητα του λόγου. • Ταυτόχρονα, επειδή με βάση τη συνολική εξέλιξη της υπόθεσης, αυτοί θα είναι οι μοναδικοί στίχοι που θα αναφέρονται στις ευτυχισμένες μέρες της άτυχης οικογένειας, δημιουργείται μια έντονη συναισθηματική φόρτιση . • Αποδίδεται με μεγαλύτερη ένταση η στενή σχέση μητέρας και κόρης . • με το γ΄ πρόσωπο , που χρησιμοποιεί ο αφηγητής στην υπόλοιπη αφήγηση: • Kατακτά μια απόσταση, συναισθηματική αλλά και πραγματική από τα δρώμενα, τα οποία θα ξετυλιχτούν με γοργούς ρυθμούς. • «Aφήνει» τα γεγονότα να μιλήσουν μόνα τους, παραμένει αμέτοχος και μα- κριά από αυτά. • Στο τραγούδι εναλλάσσονται η αφήγηση , η περιγραφή και ο διάλογος . • Στα σημεία όπου κορυφώνεται η ένταση βασικός αφηγηματικός τρόπος είναι ο διάλογος (όπως συμβαίνει στο οικογενειακό συμβούλιο και κυρίως κατά την επιστροφή, αλλά και στην απεγνωσμένη προσπάθεια της Αρετής να ξαναδεί τη μητέρα της μετά την επιστροφή της στο πατρικό σπίτι) ή μονόλογος (όπως συμβαίνει στην εκφορά της κατάρας της μάνας προς τον νεκρό Κωνσταντή).