Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ' Λυκείου II

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ NEOEΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ NΕΟΕΛΛΗΝΙΚΉ ΓΛΏΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΊΑ | Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 21 I Γ. Σύγκριση – Κριτικός στοχασμός Με ποιο τρόπο, κατά τη γνώμη σας, συνομιλεί το Κείμενο Ι με τον πίνακα του Μα- γκρίτ; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Aπάντηση Ο πίνακας του Μαγκρίτ με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Αυτό δεν είναι μία πίπα» υποδηλώνει πως η σχέση της αναπαράστασης με την πραγματικότητα είναι κατά πολύ συνθετότερη από ό,τι υποθέτει η καθημερινή μας αντίληψη. Ο ζωγράφος, αμφισβητώντας την αλήθεια της εικόνας, την αντιστρέφει στο αρνητικό της αντί- στοιχο και θέτει ερωτηματικά για τη σχέση λόγου και εικαστικής αναπαράστασης, ενώ συγχρόνως σχολιάζει τη σύνθετη σχέση είναι και φαίνεσθαι. Με όπλο του το στοιχείο της έκπληξης που προκαλεί η συνύπαρξη δύο αντιφατικών εννοιών, αμφισβητεί, όπως ο ίδιος μας λέει, την κοινή γνώμη και τον καθιερωμένο τρόπο αντίληψης των πραγμάτων. Στο ίδιο πνεύμα ο Παντελής Μπουκάλας αναφέρεται στο δίδυμο της αντίφασης «είναι και φαίνεσθαι» που παίζει κυρίαρχο ρόλο στην πολιτική ζωή, καθώς η εποχή μας φαίνεται να επιβραβεύει το εικονικό και όχι το πραγματικό, το αληθο- φανές και όχι το αληθινό. Αντλώντας παραδείγματα από τα ερωτήματα των δη- μοσκοπήσεων, των στημένων τηλεοπτικών αντιπαραθέσεων και των ατέρμονων συζητήσεων για θέματα άνευ ουσίας, καταγγέλλει τον τρόπο με τον οποίο παίζεται το πολιτικό παιχνίδι, όπου –για λόγους σκοπιμότητας– διαχωρίζεται η προσωπι- κότητα του ανθρώπου από την ιδεολογία, την πολιτική συνείδηση και τη στάση ζωής του και ταυτίζεται με την εικόνα του, μια εικόνα κατασκευασμένη, προκειμέ- νου να κερδίσει τις εντυπώσεις και το ενδιαφέρον των ψηφοφόρων. Έμμεσα κι εδώ θίγεται το θέμα της κοινής γνώμης, την οποία επιχειρούν να διαμορφώσουν οι διάφορες δημοσκοπήσεις προβάλλοντας μια εικονική πραγματικότητα, ανάλο- γη με το συμφέροντα που καθεμιά τους υπηρετεί. Επίσης, τόσο το άρθρο όσο και ο πίνακας είναι ειρωνικά κείμενα. Στο πρώτο ο Παντελής Μπουκάλας χρησιμοποιεί την ειρωνεία, για να εκθέσει την υποκρισία των δημοσκοπήσεων, αλλά και για να οδηγήσει τον αναγνώστη να δει ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο φαίνονται. Αντίστοιχα, στο δεύτερο κείμενο ο υπερρεαλιστής Μαγκρίτ προκαλεί με την αινιγματική σύζευξη ετερόκλητων στοι- χείων την έλλογη ανταπόκριση του θεατή / αναγνώστη.