Νεοελληνική Γλώσσα (Β' Γυμνασίου - Νέα συμπληρωμένη έκδοση σύμφωνα με τις Οδηγίες διδασκαλίας)

N E O E Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Β΄ Γυμνασίου 1 7 AΠΑΝΤΉΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΎ ΒΙΒΛΊΟΥ Γ. Σύνθεση με αχώριστα μόρια ΘΕΩΡΙΑ 1. Λόγια αχώριστα μόρια Τα λόγια αχώριστα μόρια είναι προθέσεις και άλλες άκλιτες λέξεις της αρχαίας ελληνικής, που σήμερα δε χρησιμοποιούνται μόνες τους στον λόγο. Τα πιο συνηθισμένα λόγια αχώριστα μόρια και οι σημασίες τους είναι τα εξής: αρχι- = 1. το επικεφαλής άτομο ανάμεσα σε άλλα της ίδιας επαγγελματι- κής κλίμακας, π.χ. αρχίατρος, αρχισυντάκτης , 2. το πρόσωπο που έχει στον μεγαλύτερο βαθμό την ιδιότητα που εκφράζει το β’ συνθετικό, π.χ. αρχι- κατάσκοπος, αρχιαπεργός , 3. στον υπερθετικό βαθμό την αρνητική ιδιότη- τα που δηλώνει το β’ συνθετικό, π.χ. αρχικλέφτης, αρχιτεμπέλης , 4. την έναρξη του χρόνου που δηλώνει το β’ συνθετικό π.χ. αρχιμηνιά, αρχιχρο- νιά , 5. με τη σημασία του πρώτου, του παλιού, π.χ. αρχέτυπο, αρχέγονος αμφι- = 1α . γύρω από, και από τις δύο πλευρές, π.χ. αμφίκοιλος, αμφί- κυρτος , β. διπλή δυνατότητα, π.χ. αμφίδρομος, αμφίβιο , 2. για καταστά- σεις που δεν είναι ξεκαθαρισμένο προς τα πού κλίνουν, π.χ. αμφίβολος, αμφίρροπος ανα- = 1. δηλώνει τόπο με την έννοια του πάνω, π.χ. άνοδος, ανάβαση , 2. με επιτατική σημασία, π.χ. ανακράζω , 3. με υποκοριστική σημασία, π.χ. ανάλαφρος , 4. επανάληψη, π.χ. αναβαθμολογώ, αναδιανέμω δια- = 1α. κίνηση διαμέσου, από τη μια μεριά ως την άλλη, π.χ. διάβα- ση, διαπερνώ , β. κίνηση προς όλες τις κατευθύνσεις, π.χ. διαλαλώ, δια- χέω , 2. δηλώνει ότι το προσδιοριζόμενο γίνεται μεταξύ αυτών που εκ- φράζει το β’ συνθετικό, π.χ. διαπροσωπικός, διακρατικός , 3. σε ρήματα: α. μοιρασιά, π.χ. διαμοιράζω, διανέμω , β. ασυμφωνία, π.χ. διαφέρω, διαφωνώ , γ. ανταγωνισμό, π.χ. διαγωνίζομαι, διαπληκτίζομαι , δ. τρόπο εκτέλεσης μιας διαδικασίας, π.χ. διαμορφώνω, διαπαιδαγωγώ , 4. χρόνο