Νέα σκοτεινή εποχή

ΧΑΣΜΑ 17 Μια άλλη κριτική αφορά το ότι η έλλειψη κατανόησης είναι σκόπι­ μη. Υπάρχουν πολύ καλοί λόγοι για να συσκοτίζεται το περιεχόμενο του συννέφου: απ’ την προστασία της εθνικής ασφάλειας και των εται­ ρικών μυστικών ως τα αμέτρητα είδη παρανομιών. Αυτό που εξατμίζε­ ται είναι η αυτενέργεια και η ιδιοκτησία: τα περισσότερα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, οι φωτογραφίες, οι αναρτήσεις, τα επι­ χειρηματικά έγγραφα, τα δεδομένα των βιβλιοθηκών και των ψηφοφο­ ριών, τα ιατρικά ιστορικά, οι βαθμολογίες πιστοληπτικής ικανότητας, τα like * , οι αναμνήσεις, οι εμπειρίες, οι προσωπικές προτιμήσεις και οι άρρητες επιθυμίες βρίσκονται όλα τους στο σύννεφο, ή σε κάποια υποδομή. Υπάρχει λόγος που η Google και η Facebook αρέσκονται να κατασκευάζουν κέντρα δεδομένων στην Ιρλανδία (οι χαμηλοί φόροι) και στη Σκανδιναβία (η φθηνή ενέργεια και ψύξη). Υπάρχει λόγος που παγκόσμιες και μετα-αποικιακές, υποτίθεται, αυτοκρατορίες συνεχίζουν να καταλαμβάνουν κομμάτια διαφιλονικούμενων περιοχών όπως το Ντιέγκο Γκαρσία και η Κύπρος. Το κάνουν γιατί σ’ αυτά τα μέρη προ­ σγειώνεται το σύννεφο, και γιατί η αμφιλεγόμενη κατάστασή τους μπο­ ρεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης. Το σύννεφο παίρνει το σχήμα του σε γεωγραφίες εξουσίας και επιρροής, και υπηρετεί την ενίσχυσή τους. Το σύννεφο είναι μια σχέση εξουσίας, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν το πάνω χέρι σ’ αυτή τη σχέση. Μπορεί οι κριτικές αυτές να είναι βάσιμες, αλλά ένας καλύτερος τρόπος να εξετάσουμε το σύννεφο είναι να δούμε πού πέφτει η σκιά του, να ερευνήσουμε δηλαδή τα σημεία όπου βρίσκονται τα κέντρα δεδομένων και τα υποθαλάσσια καλώδια, και να δούμε τι μας λένε αυτά για τον ιδιοκτήτη της πραγματικής εξουσίας του παρόντος. Μπο­ ρούμε να σπείρουμε το σύννεφο, να το συμπυκνώσουμε, και να το αναγκάσουμε να μας πει κάποιες απ’ τις ιστορίες του. Μπορεί καθώς θα ξεθωριάζει, να αποκαλυφθούν κάποια μυστικά του. Αφού καταλά­ βουμε τον τρόπο με τον οποίο η μορφή του συννέφου χρησιμοποιείται έτσι ώστε να συσκοτίζει την αληθινή λειτουργία της τεχνολογίας, θα * Το like είναι ένα χαρακτηριστικό που εισήγαγε ως «κουμπί επιβράβευσης» το μέσο κοινωνικής δικτύωσης Facebook το 2009 προκειμένου να δείχνουν οι χρήστες την επιδοκιμασία τους στα αναρτώμενα περιεχόμενα.