Νέα Ελληνικά (Γ' τάξη ΕΠΑΛ)

AΠΌ ΤΟΝ 20ο ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΏΝΑ 36 N E A E Λ Λ Η Ν Ι Κ Α Γ΄ Αρνητική διάθεση και σκληρή κριτική διαπίστωσα στις περισσότερες απ’ τις μέχρι τώρα τοποθετήσεις. Δικαιολογημένα, νομίζω, αλλά μέχρι ενός ορίου. Καταστρο- φές, προβλήματα, δεινά και κίνδυνοι εγγράφονται, πράγματι, στις αρνητικές πλευ- ρές του εικοστού αιώνα, αλλά καμία πρόοδος, καμία βελτίωση, καμία ευκολία, καμία ελπίδα δε δημιουργήθηκε; Έχω τη γνώμη πως η προβολή των πρώτων και η αποσιώπηση των δεύτερων όχι μόνο εμποδίζει την αντικειμενική αξιολόγηση του αιώνα που πέρασε, αλλά ως ένα βαθμό προδιαγράφει και μια αρνητική διάθεση για τον αιώνα που έρχεται: αφού τίποτε το ωφέλιμο δεν πραγματοποιήθηκε μέχρι τώρα, τίποτε το ωφέλιμο δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί από τώρα και στο εξής.      Δεν είναι όμως έτσι. Ό,τι για αιώνες πάλευε να πετύχει ο άνθρωπος, για να βελτιώσει τη ζωή του, μόνο ο εικοστός τού έδωσε τη δυνατότητα να το πετύχει. Η επιστήμη φώτισε τον τρόπο λειτουργίας του φυσικού και κοινωνικού περιβάλ­ λοντος και βοήθησε στην αντικειμενική κατανόηση των κανόνων του. Η ιατρική κατάφερε να θεραπεύσει ασθένειες και επιδημίες του παρελθόντος και συνέβαλε στην άνοδο του μέσου όρου ζωής. Η τεχνολογία διευκόλυνε τον καθημερινό βίο και την άσκηση της εργασίας και έκανε δυνατή την επικοινωνία σε παγκόσμιο επίπεδο. Πότε άλλοτε πραγματοποιήθηκαν τόσο πολλά άλματα σε τόσο πολλούς τομείς σε τόσο μικρό χρόνο;      Εντυπωσιακές εξελίξεις σημειώθηκαν και στο επίπεδο της οργάνωσης, της λει- τουργίας και της επικοινωνίας των κοινωνιών. Από όραμα των λαών η ελευθερία, η ανεξαρτησία και η δημοκρατία έγιναν στον αιώνα που πέρασε πράξη για τα περισσότερα κράτη. Οι κοινωνικοί θεσμοί αναπτύχθηκαν, το κράτος δικαίου εγκα- θιδρύθηκε, τα ανθρώπινα δικαιώματα θεμελιώθηκαν και η αδικία σε βάρος των αδυνάμων ως ένα βαθμό καταπολεμήθηκε. Μια νέα κατάσταση άρχισε να ανατέλ- λει σ’ όλο τον κόσμο πρώτα μέσα απ’ τη συγκρότηση των παγκόσμιων οργανισμών και ύστερα μέσα απ’ την προώθηση της διεθνοποίησης, δημιουργώντας νέες ελπί- δες για την ειρηνική διευθέτηση των διακρατικών διαφορών και την ανάπτυξη της παγκόσμιας συνεργασίας.      Καλή λοιπόν και χρήσιμη η κριτική, αρκεί να μην καταλήγει μονόπλευρη και ισο- πεδωτική. Ο αιώνας που έφυγε μπορεί να όξυνε ορισμένα προβλήματα και να προ- κάλεσε και άλλα ακόμα, αλλά είναι μονόπλευρο και ισοπεδωτικό να παραβλέπουμε τις προόδους, τις βελτιώσεις, τις ευκολίες και τις ελπίδες που δημιούργησε. Γιατί, αν πράγματι θέλουμε να ’ναι θετικός ο τελικός απολογισμός του αιώνα που διανύουμε, πρέπει να αξιοποιήσουμε ό,τι ωφέλιμο μας κληροδότησε ο προηγούμενος και να εγκαταλείψουμε ό,τι βλαβερό μάς άφησε. Ειδάλλως, μόνο κατηγορίες και επικρίσεις θα απευθύνουν σε βάρος μας οι κατοπινές γενιές – και δε θα έχουν άδικο.