Νέα Ελληνικά (Γ' τάξη ΕΠΑΛ)

N E A E Λ Λ Η Ν Ι Κ Α Γ΄ 35 E ντγκαρ Μ ορεν MΈΣΑ ΣΤΗ NΎΧΤΑ ΤΟΥ AΙΏΝΑ τηματικές προτάσεις του κειμένου. Να προσέξεις πότε τονίζονται και πότε δεν τονίζο- νται και να τις χρησιμοποιήσεις σε ερωτηματικές προτάσεις με τις οποίες θα εκφράσεις τις αμφιβολίες σου σχετικά με την πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού σήμερα. Οι μονοσύλλαβοι τύποι των ερωτηματικών αντωνυμιών ( ποιος, τι κτλ.) δεν τονί- ζονται (« Ποιοι είμαστε ;», « Ξέρουμε σε τι υπακούει η ιστορία ;»). Αντίθετα, τα ερωτη- ματικά επιρρήματα πού και πώς τονίζονται πάντοτε, είτε εισάγουν ευθεία ερώτηση (« Από πού ερχόμαστε; ») είτε πλάγια («… πώς θα μεταμορφωθεί ο ήλιος μας »). Έτσι είναι εύκολη η διάκρισή τους από την αναφορική αντωνυμία που (: ο οποίος, η οποία, το οποίο, π.χ. « πάνω σε μια μικρή σβούρα που γυρνάει »), από το χρονικό επίρρημα που (εύχρηστο στις φράσεις τότε που, μέχρι που κτλ., π.χ.: « από τότε που μάθαμε… », « μέχρι που ξαναπαρουσιάστηκε σήμερα ο φόβος μιας τρίτης εξόντω- σης-σφαγής ») και από τον ειδικό σύνδεσμο πως (: ότι, π.χ. : « Και όταν καταλάβαμε πως ο ήλιος μας ήταν ένα …»). Παραδείγματα ερωτηματικών προτάσεων: – Πώς θα μπορέσει ο ανθρώπινος πολιτισμός να συμφιλιωθεί με το φυσικό περι- βάλλον και να πάψει να αναπτύσσεται σε βάρος του; (ευθεία ερώτηση) –Κανείς δεν ξέρει πού θα οδηγήσει την ανθρωπότητα η ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας και αν θα εξασφαλίσει την αληθινή ευημερία ή θα προκαλέσει την ολοκληρωτική καταστροφή. (πλάγια ερώτηση) 2 Ποια συλλογιστική πορεία ακολουθεί ο συγγραφέας στην ανάπτυξη των απόψεών του; Την παραγωγική ( από το γενικό προς το ειδικό ) ή την επαγωγική ( από το επιμέ- ρους-το ειδικό προς το γενικό ) ; Να το διαπιστώσεις καταγράφοντας τους πλαγιότιτ- λους των παραγράφων. Για τη συλλογιστική πορεία βλ. «Συλλογιστική πορεία» και για τους πλαγιότιτλους βλ. «Πλαγιότιτλοι». n Ερμηνεία – Παραγωγή λόγου Διάβασες το κείμενο του Ε. Μορέν και τα παράλληλα κείμενα. Διαπιστώνεις ότι τονί- ζονται κυρίως οι αρνητικές πλευρές του αιώνα που έφυγε. Σε μια συζήτηση που διοργανώνει το Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου σου, αντικρούεις τις απόψεις αυτές. Να γράψεις ένα κείμενο (4 παραγράφων – 400 λέξεων) στο οποίο θα παρουσιάζεις όσα σημαντικά, κατά τη γνώμη σου, πρόσφερε ο εικοστός αιώνας στον άνθρωπο και τον πολιτισμό. Στην ανάπτυξή σου μπορεί να ακολουθήσεις παραγωγική ή επαγωγική συλλογιστική πορεία και να αναφέρεις συγκεκριμένα παραδείγματα.