Νέα Ελληνικά (Γ' τάξη ΕΠΑΛ)

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ 26 N E A E Λ Λ Η Ν Ι Κ Α Γ΄ 8 ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ Επίθετο είναι η κλιτή λέξη που συνοδεύει συνήθως ένα ουσιαστικό και φανερώνει ποιότητα ή ιδιότητα. Η ποιότητα ή η ιδιότητα παρουσιάζει διαβαθμίσεις και δηλώνεται με τρεις διαφορετικούς βαθμούς. Οι βαθμοί του επιθέτου είναι: ο θετικός , ο συγκριτικός και ο υπερθετικός. Ο θετικός είναι ο πρώτος βαθμός του επιθέτου από τον οποίο σχηματίζονται, με τις κατάλληλες καταλήξεις, ο συγκριτικός και ο υπερθετικός. Οι καταλήξεις του θετικού είναι: -ος, -η, -ο ( σοφός, σοφή, σοφό ) -ος, -α, -ο ( ωραίος, ωραία, ωραίο ) -υς, -α, -υ ( βαρύς, βαριά, βαρύ ) -ης, -ης, -ες ( επιεικής, επιεικής, επιεικές ) Ο συγκριτικός δηλώνει σύγκριση. Οι καταλήξεις με τις οποίες σχηματίζεται είναι: -ότερος, -ότερη, -ότερο ( σοφότερος, σοφότερη, σοφότερο  / ωραιότερος, ωραιότερη, ωραιότερο ) -ύτερος, -ύτερη, -ύτερο ( βαρύτερος, βαρύτερη, βαρύτερο ) -έστερος, -έστερη, -έστερο ( επιεικέστερος, επιεικέστερη, επιεικέστερο ) ή περιφραστικά με το επίρρημα πιο και τον θετικό βαθμό ( πιο σοφός  / πιο ωραίος  / πιο βαρύς  / πιο επιεικής ) Ο υπερθετικός δηλώνει ποιότητα ή ιδιότητα στον ανώτατο βαθμό. Οι καταλήξεις με τις οποίες σχηματίζεται είναι: -ότατος, -ότατη, -ότατο ( σοφότατος, σοφότατη, σοφότατο  / ωραιότατος, ωραιότατη, ωραιότατο ) -ύτατος, -ύτατη, -ύτατο ( βαρύτατος, βαρύτατη, βαρύτατο ) -έστατος, -έστατη, έστατο ( επιεικέστατος, επιεικέστατη, επιεικέστατο ) ή περιφραστικά με το επίρρημα πολύ (ή πάρα πολύ ή πολύ πολύ ) και τον θετικό βαθμό του επιθέτου ( πολύ σοφός  / πολύ ωραίος  / πολύ βαρύς  / πολύ επιεικής ) ή από τον συγκριτικό με άρθρο ( ο ωραιότερος  / ο πιο ωραίος ) Ο συγκριτικός και ο υπερθετικός βαθμός λέγονται παραθετικά του επιθέτου. Ανώμαλα παραθετικά Μερικά επίθετα σχηματίζουν ανώμαλα τα παραθετικά τους. Π.χ.: καλός, καλύτερος, άριστος κακός, χειρότερος, χείριστος μεγάλος, μεγαλύτερος, μέγιστος μικρός, μικρότερος, ελάχιστος