Μπροστά σε αλλότριο ρόπτρο

| 15 Κι αυτό διότι, ακόμα κι αν δεν μας είναι αναγκαία τα δεκανίκια των διαφόρων ερμηνευτικών και συνήθως μονοσήμαντων θεωριών, η απλούστερη υποκειμενική ανάγνωση και ερμηνεία ενός ποιητικού κειμένου χρειάζεται να πατάει σ’ ένα πιο στέρεο έδαφος για να βρεθεί η περίφημη διαλογική τομή γύρω από την οποία ανα- πτύσσονται τα ερωτήματα, οι στοχασμοί, οι συγκλίσεις και αποκλίσεις του δεδομένου λογοτεχνικού κειμενικού πεδίου. Και νομίζω ότι έτσι γίνεται πολύ περισσότερο κατα- νοητή η αξία που έχει μια συναγωγή κριτικών άρθρων και σχολίων, όπως η εν λόγω του Μπροστά σε αλλότριο ρόπτρο . Δεν υπερβάλλω αν πω ότι μ’ έναν τρόπο βιβλία όπως αυτό έχουν τη θέση μαρτυριών. Γιατί καταθέτουν στο κάτω κάτω έναν τρόπο ανάγνωσης που μοιραία είναι συνυφασμένος με τη χρονική στιγμή. Και επιπλέον, έμμεσα, εμφανίζουν το εύρος των τάσεων και των κυμαινόμενων αναγνωστικών εν- διαφερόντων όχι μόνο ενός δημιουργού αλλά και των συνομηλίκων του. Λόγου χάριν, από τις επιλογές του και από τη σύγκρισή τους με τις επιλογές άλλων συγκαιρινών του ποιητών, μπορούμε να διαπιστώσουμε αν και κατά πόσο ισχύει η σταθερότητα των «κανόνων» της ελληνικής ποίησης στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Και δεν αναφερόμαστε, εννοείται, σε αυτόχρημα μείζονες των γραμμάτων μας: στον Σολωμό, στον Καβάφη, στον Σεφέρη, στον Ελύτη και στον Ρίτσο. Αναφερόμαστε σε επιλογές κατοπινές, του μεταπολέμου, που δείχνουν με έμφαση τη σχέση μαθητείας του νεό- τερου προς τον γηραιότερο, όπως λ.χ. τα μελετήματα για τον Μίλτο Σαχτούρη, τον Τάκη Σινόπουλο, τον Τάκη Καρβέλη ή τον Μιχάλη Κατσαρό. Αλλά αναφερόμαστε ευλόγως και στις αποσιωπήσεις, καθώς όχι πάντοτε αλλά συχνότατα οι αναδείξεις και οι παρακάμψεις δεν είναι τυχαίες · υποδηλώνουν την οργανική συνάφεια ή τη μη συνάφεια του δημιουργού με ορισμένες φωνές του καιρού του. Έτσι, στο Μπροστά σε αλλότριο ρόπτρο παρουσιάζονται κυρίως δύο σταθερές προτιμήσεις του ποιητή του Τρύγου αιμάτων (1991): με την ποίηση του Γιώργη Παυλόπουλου και εκείνη του Αλέξανδρου Ίσαρη, προτιμήσεις που ασφαλώς η έμφασή τους προσφέρει δευτερο- γενώς ενδιαφέρουσες διόδους προσέγγισης προς την ποίηση του ίδιου του Στάθη Κουτσούνη. Χωρισμένη σε δύο μέρη και με την προσθήκη δύο παραρτημάτων, η συναγωγή του Μπροστά σε αλλότριο ρόπτρο εκτός από τις βιβλιοκριτικές και τα μεγαλύτερα ή μικρότερα σε έκταση κείμενα κριτικού διαλόγου, όπως π.χ. αυτά για τον Σοφοκλή και την τραγωδία, τον Παπαδιαμάντη, το «Σκοτεινό τρυγόνι της ποίησης», το «Γλώσσα και ποίηση» και τις «Σκέψεις ατάκτως ερριμμένες περί της σχέσεως χρόνου και ποι- ήσεως», περιλαμβάνει μερικά άρθρα εστιασμένα σε θέματα παιδείας και εκπαίδευ- σης που μου δίνουν αφορμή, ολοκληρώνοντας, να ανασυνδεθώ με την άποψη που διατύπωσα στην αρχή αυτού του προοιμίου, ότι η ευθεία οδός των γνώσεων μάς δείχνει πως είναι ανώφελα τα απόλυτα στεγανά ανάμεσα στις διαφορετικές δράσεις –και πολλές φορές ανάμεσα στις διαφορετικές όψεις της μιας και μόνης δημιουργι- κής ύπαρξης. Από την πλευρά αυτή νομίζω ότι το βιβλίο του Στάθη Κουτσούνη μάς προσφέρει μια καλή ευκαιρία να δούμε εκ του σύνεγγυς ότι μπορούν κάλλιστα να