Μπροστά σε αλλότριο ρόπτρο

Διονυσιοσ Σολωμοσ 34 | το δυνατό, κι’ όλο ψυχές γιομάτο,/ Βαρώντας γύρου ολόγυρα, ολόγυρα και πέρα,/ Τον όμορφο τρικύμισε και ξάστερον αέρα · / Τέλος μακριά σέρνει λαλιά, σαν το πεσούμεν’ άστρο,/ Τρανή λαλιά, τρόμου λαλιά, ρητή κατά το κάστρο.» [ Ελεύθεροι Πολιορκημένοι , Σχεδίασμα Β΄, 3]. Με τρόπο «μιχτό αλλά νόμιμο» και προπάντων αβίαστο συνδύασε αντιθετι- κά δεδομένα με φυσικότητα και πρωτοτυπία · τον ρομαντισμό και τον κλασικισμό, τη φυσική και τη μεταφυσική, το φως και το σκοτάδι, το οραματικό και το πραγ- ματικό, την όραση και την ενόραση, τη φύση και τον πολιτισμό, την ποίηση και την πεζογραφία. Έτσι, ο Σολωμός είναι ποιητής της σύνθεσης αυτών των στοι- χείων και όχι του ενός ή του άλλου των δύο σκελών: «Ωσάν γλυκόπνοο/ Δροσά- το αεράκι/Μέσα σε ανθότοπο,/ Κειο το παιδάκι/ Την ύστερη έβγαλε/ Αναπνοή.» [Η ψυχούλα], «Αηδονολάλειε στήθος μου, πριν το σπαθί σε σχίση · » [ Ελεύθεροι Πολιορκημένοι , Σχεδίασμα Γ, 8]. Το σημαντικότερο όμως, το πιο χρήσιμο ίσως για τον σύγχρονο λογοτέχνη, είναι η ποιητική αγωνία του. Είναι ο ποιητής που περισσότερο από οποιονδήπο- τε άλλον βίωσε την αγωνία της τελειότητας και τυραννίστηκε με τη μορφική τελειοποίηση των ποιημάτων του. Το έργο του, γοητευτικά αποσπασματικό και ημιτελές, είναι στο μεγαλύτερο μέρος του ένα σύνολο από σπαράγματα και παραλλαγές της ίδιας ποιητικής ιδέας, όλα σε υψηλή ποιότητα, που καταδεικνύ- ουν όχι αδυναμία του ποιητή, αλλά την πολλαπλότητα της γλώσσας και την απέραντη δυσκολία ή και το αδύνατο ενίοτε της γραφής. Ας βυθιζόμαστε λοιπόν στην αγωνία των στίχων του κι ας μνημονεύουμε τα ποιήματά του, ώστε να προφυλασσόμαστε από την ευκολοθηρία, την κενότητα και τη ματαιοδοξία. [Δημοσιεύτηκε στον τόμο: Μνήμη Διονυσίου Σολωμού. Εκατόν πενήντα χρόνια από την κοίμησή του. Επιμέλεια - Συναγωγή κειμένων - Ανθολόγηση: Γιώργος Κ. Μύαρης. Συνεργασία: Νίκος Ορφανίδης. Σειρά: Ελληνομνήμων 11, Ακτή - Λευκωσία 2007 (Ενότητα Β΄: Λόγος για τον Διονύσιο Σολωμό)]