Μπροστά σε αλλότριο ρόπτρο

| 29 πεθερό του και άλλους πέντε Αργείους ηγεμόνες εκστράτευσε εναντίον της Θήβας, για να διεκδικήσει τον θρόνο. Τα δυο αδέλφια σκοτώνονται σε μονομα- χία, η πόλη σώζεται, αλλά η κατάρα του Οιδίποδα επιβεβαιώνεται. Την εξουσία αναλαμβάνει τότε ο Κρέοντας, αδελφός της Ιοκάστης και θείος των παιδιών, ο οποίος εκδίδει διαταγή να ταφεί με τιμές ο Ετεοκλής που υπερασπίστηκε την πατρίδα του, ενώ ο Πολυνείκης, που θέλησε να την προδώσει, να μείνει άταφος. Ποινή για τον παραβάτη της διαταγής ορίζεται κατηγορηματικά ο θάνατος. Από το σημείο αυτό αρχίζει η υπόθεση της τραγωδίας. Το δράμα έχει ως σκηνικό τη Θήβα και ο χορός αποτελείται από ντόπιους γέροντες. ΗΑντιγόνη, μόνη μετά την άρνηση της Ισμήνης να τη βοηθήσει, υπακούοντας στην αγάπη και στον άγραφο νόμο που έχει θεϊκή προέλευση, παραβαίνει τη δια­ ταγή του Κρέοντα και θάβει το σώμα του αδελφού της. Ο Κρέοντας, καθώς πι- στεύει ότι ο νόμος του κράτους υπερέχει των οικογενειακών δεσμών, αποφασίζει να εκτελέσει την ποινή που είχε οριστεί για τον παραβάτη της διαταγής του και δίνει εντολή να θάψουν ζωντανή την Αντιγόνη σε μια σπηλιά. Όταν αργότερα, πεισμένος από τον μάντη Τειρεσία, αποφασίζει να την ελευθερώσει, εκείνη έχει ήδη αυτοκτονήσει. Αμέσως μετά αυτοκτονεί ο γιος του ο Αίμονας από τον έρωτα και την οδύνη του για τη νεκρή Αντιγόνη, αλλά και η σύζυγός του η Ευρυδίκη από θλίψη για τα τραγικά συμβάντα. Έτσι, ο Κρέοντας απομένει μόνος και συντετριμ- μένος, αφού με την υπερβολική προσήλωσή του στα δημόσια καθήκοντα προκά- λεσε τους θεούς, αρνούμενος το πατροπαράδοτο καθήκον προς τους νεκρούς. Η Αντιγόνη είναι κατά πάσα πιθανότητα το δεύτερο από τα σωζόμενα έργα του Σοφοκλή. Το δίδαξε μάλλον το 442 π.Χ., κερδίζοντας την πρώτη νίκη. Λέ- γεται ότι ο Σοφοκλής, λόγω της επιτυχίας που είχε η παράσταση του έργου, εκλέχτηκε στρατηγός στην εκστρατεία κατά της Σάμου. Στην Αντιγόνη , μέσα από την αριστοτεχνική σύγκρουση δύο προσωπικοτήτων, διαγράφεται η σύ- γκρουση του δημόσιου καθήκοντος έναντι του προσωπικού χρέους και των θρησκευτικών ηθών. Το έργο, αν και έχει έντονη πολιτική χροιά –η αντίσταση της Αντιγόνης στον Κρέοντα είναι η αντίσταση του απλού πολίτη στην αυθαιρε- σία της πολιτικής εξουσίας– κινείται στον κόσμο των ηθικών άξιών. Ο Κρέοντας είναι η φωνή της πολιτείας, ο απόλυτος μονάρχης, υπεύθυνος για την τήρηση των νόμων. Οι αποφάσεις του δικαιολογούνται από το πολιτικό δίκαιο, αλλά η πίστη στη δύναμη και την εξουσία της πολιτείας χωρίς μέτρο καταλήγει στην ύβρη. Οι πράξεις του δεν χαρακτηρίζονται από συνειδητή ασέ- βεια και αντιθρησκευτικότητα, δεν συναισθάνεται την πλάνη του, είναι αιχμά- λωτος της τυραννικής του εξουσίας. Όταν θα βγει από την πλάνη, μετά τις αυτοκτονίες των δικών του ανθρώπων, θα είναι πια αργά: δυνατότητα επανόρ- θωσης δεν θα υπάρχει.