Μπροστά σε αλλότριο ρόπτρο

| 25 μύθου δεν είναι πια ένα «πρότυπο», όπως στο έπος ή στη λυρική ποίηση, αλλά ένα «πρόβλημα» –περισσότερο από οτιδήποτε άλλο η τραγωδία έθεσε ζητήμα- τα σχετικά με την ανθρώπινη ύπαρξη. Με την κάθαρση ωστόσο που προκαλεί, οι θεατές-πολίτες, ζώντας έντονα τον ανθρώπινο μύθο μέσα στο τραγικό μεγα- λείο του έργου, ανακουφίζονται και ηρεμούν ψυχικά, γιατί διαπιστώνουν είτε την ηθική νίκη του τραγικού ήρωα ή την αποκατάσταση της ηθικής τάξης. Μ’ αυτόν τον τρόπο και μέσα από τη μαγεία της τέχνης λυτρώνονται και γίνονται ελεύθεροι και ανώτεροι άνθρωποι. Τρεις ήταν οι μεγάλοι τραγικοί της αρχαιότητας, που λάμπρυναν με το έργο τους τον 5ο π.Χ. αιώνα: ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης. Ο Αισχύλος (525-456 π.Χ.) έγραψε 90 τραγωδίες, από τις οποίες σώζονται οι επτά: Πέρσαι, Ἱ κέτιδες, Ἑ πτ ὰ ἐ π ὶ Θήβας, Προμηθε ὺ ς δεσμώτης και η τριλογία Ὀ ρέστεια ( Ἀ γαμέμνων, Χοηφόροι, Ε ὐ μενίδες) . Η ποίησή του είναι γεμάτη από φιλοπατρία, βαθιά θρησκευτικότητα και φιλοσοφική σκέψη. Η τραγική μοίρα των ανθρώπων αποκαλύπτεται στο έργο του μέσα από τη σύγκρουσή τους με το θείο. Από τις σημαντικότερες καινοτομίες του ήταν η εισαγωγή του δεύτερου υποκριτή, η ελάττωση της έκτασης των χορικών, η μείωση των μελών του χορού από 50 σε 12 και η ενιαία υπόθεση των τριλογιών. ΟΕυριπίδης (485-406 π.Χ.) έγραψε 92 δράματα, από τα οποία διασώθηκαν 18 τραγωδίες: Ἄ λκηστις, Μήδεια, Ἡ ρακλε ῖ δαι, Ἱ ππόλυτος, Ἀ νδρομάχη, Ἑ κάβη, Ἱ κέτιδες, Ἡ ρακλ ῆ ς, Τρ ῳ άδες, Ἠ λέκτρα, Ἰ φιγένεια ἡ ἐ ν Ταύροις, Ἑ λένη, Ἴ ων, Φοί- νισσαι, Ὀ ρέστης, Ἰ φιγένεια ἡ ἐ ν Α ὐ λίδι, Βάκχαι, Ῥῆ σος, και ένα σατυρικό δράμα: ο Κύκλωψ . Ο Ευριπίδης υπήρξε νεωτεριστής. Στο έργο του τα ανθρώπινα πάθη αναλύονται με φιλοσοφική διάθεση, οι παραδόσεις αντιμετωπίζονται ορθολο- γιστικά, οι θεσμοί κρίνονται και αμφισβητούνται. Οι ήρωές του είναι εντελώς ανθρώπινοι με πάθη και αδυναμίες, χωρίς καμία εξιδανίκευση. Είναι ο τραγικό- τερος των ποιητών και χαρακτηρίστηκε από σκηνής φιλόσοφος . Από τις βασι- κότερες καινοτομίες του είναι οι μακροί πρόλογοι, στους οποίους δεν εκτίθεται η αρχή της δράσης αλλά η προϊστορία της, η εισαγωγή του από μηχανής θεού για τη λύση της δραματικής πλοκής, ο περιορισμός της έκτασης των χορικών και η χαλάρωση της σύνδεσής τους με το θέμα των επεισοδίων. IΙ. Σοφοκλής, ο «καθαρός» καλλιτέχνης Ο Σοφοκλής γεννήθηκε γύρω στο 497/96 π.Χ. στον Ίππιο Κολωνό της Αθήνας, στην οποία και πέθανε το 406 π.Χ. σε ηλικία 90 ετών –κατά μια μαρτυρία από