Μοντεσσόρι στο σπίτι με το μωρό (0-12 μηνών)

17 ματάκι, με έναν καθρέφτη δίπλα τους, καθώς μαθαίνουν να βλέπουν πώς είναι να κινούν τα άκρα τους και να αλληλεπιδρούν με τον κόσμο γύρω τους, παρατηρώντας τι αντίκτυπο έχουν οι προσπάθειές τους. Μπορούμε να τα υποστηρίξουμε σε αυτήν τη διαδικασία, δίνο­ ντάς τους όσο το δυνατό λιγότερη βοήθεια, όση ακριβώς χρειάζονται. Τα μωρά χρειάζονται προσεκτική μεταχείριση, αλλά δεν είναι εύθραυστα. Είναι απαραίτη­ το να αντιμετωπίζουμε με ευαισθησία τη μετάβασή τους από τη μήτρα στον έξω κόσμο (περίοδος συμβίωσης) και να τα μεταχειριζόμαστε απαλά κι ευγενικά, αγγίζοντάς τα με σεβασμό. Ωστόσο, δεν χρειάζεται να τα κουκουλώνουμε, τυλίγοντάς τα με ένα σωρό ζεστά υφάσματα. Μπορούμε να αφήσουμε τις παλάμες, τις πατούσες και το κεφάλι τους ακάλυπτα (αν το σπίτι είναι αρκετά ζεστό), έτσι ώστε να έχουν ελευθερία κινήσεων. Ο λαιμός και το κεφάλι τους θα δυναμώσουν τις πρώτες εβδομάδες και σύντομα δεν θα απαιτείται επιπλέον υποστήριξη. Τα μωρά δείχνουν την εμπιστοσύνη τους στο περιβάλλον τους, στα άτομα που τα φροντίζουν και στον εαυτό τους. Τους πρώτους εννέα μήνες της ζωής του –που συχνά αποκαλούνται «εξωτερική κύηση»– το μωρό προσαρμόζεται ακόμη στο νέο του περιβάλλον. Εκφράζει σταδιακά την εμπιστοσύνη του στο περιβάλλον και στον εαυτό του και μαθαίνει να βασίζεται στους γονείς του (και στα άλλα άτομα που το φροντίζουν). Τον πρώτο χρόνο τα μωρά μεταβαίνουν από την εξάρτηση στη συνεργασία και, στη συνέχεια, στην ανεξαρτησία. Όταν γεννιέται, το μωρό εξαρτάται από τους ενήλικες για την τροφή, τη στέγαση, τον ρουχισμό, την αλλαγή πάνας, καθώς και τη μεταφορά του από το ένα μέρος στο άλλο (εξάρτηση). Καθώς μεγαλώνει, καλούμε το μωρό να λάβει μέρος στη διαδικασία. Του ζητάμε να σηκώσει τα χέρια του όταν το ντύνουμε, εξηγούμε τι κάνουμε καθώς ετοιμάζουμε το φαγητό, του δίνουμε χρόνο να αγγίξει και να εξερευνήσει τα αντικεί­ μενα γύρω του (συνεργασία). Πριν από το τέλος του πρώτου χρόνου, το μωρό ξεκινά να κάνει μικρά βήματα προς την ανεξαρτησία. Κάποιες φορές κάνει κυριολεκτικά τα πρώτα του βήματα, επιλέγει συνειδητά ένα παιχνίδι και ασχολείται με αυτό, βγάζει μια φωνή ή κάνει ένα νεύμα για να εκφραστεί, φέρνει μόνο του το φαγητό στο στόμα του για να φάει κι έτσι απο­ κτά αυτοπεποίθηση σχετικά με τη θέση του στον κόσμο (ανεξαρτησία). Τα μωρά επωφελούνται από την ασφαλή προσκόλληση. Βάζοντας τα θεμέλια για ισχυ­ ρή και ασφαλή προσκόλληση, το μωρό μας νιώθει αρκετά σίγουρο ώστε να εξερευνήσει και να προχωρήσει σταδιακά προς την ανεξαρτησία. Μαθαίνει πως μπορεί να βασίζεται σε εμάς και να μας εμπιστεύεται, πως θα ανταποκριθούμε και θα του παρέχουμε στήριξη και βοήθεια (αν χρειάζεται). «Ασφαλής προσκόλληση» στη θεωρία του πρωταρχικού συναισθηματικού δεσμού (attachment theory) προκύπτει όταν οι ανάγκες για οικειότητα και τροφή καλύπτο­ νται με συνέπεια κατά τη βρεφική ηλικία. H προσκόλληση δημιουργεί βαθιά συναισθηματική σύνδεση μεταξύ του μωρού και των πρωταρχικών φροντιστών, ένα δέσιμο που διαρκεί στον χρόνο. Τα μωρά κλαίνε για να εκφράσουν τις ανάγκες τους. Κάποιοι γονείς μπορούν να κατα­ λάβουν για ποιον λόγο κλαίει το μωρό τους. Κάποιες φορές δεν αντιλαμβανόμαστε τι σημαί­ νει το κλάμα. Μπορούμε, τότε, να γίνουμε «ντετέκτιβ». Ενώ το παρατηρούμε, το ρωτάμε: «Τι μου λες;». Ανταποκρινόμαστε αντί να αντιδράσουμε. Δεν το σηκώνουμε απλώς, αρχίζοντας να το κουνάμε προκειμένου να το κάνουμε να σταματήσει να κλαίει. Διότι πρώτα πρέπει να καταλάβουμε τι μας λέει .