Μικρή ιστορία περί των πάντων (σχεδόν)

ΜΙΚΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ (ΣΧΕΔΟΝ) 28 τε ότι δεν πιάνετε τίποτα στην τηλεόραση, να θυμάστε ότι βλέπετε μπρο­ στά στα μάτια σας τη γέννηση του σύμπαντος. Παρότι όλοι αναφέρονται σε αυτό ως «Μεγάλη Έκρηξη», πολλά βιβλία μάς προειδοποιούν να μην το φανταζόμαστε ως έκρηξη με τη συμβατι­ κή έννοια του όρου. Πρόκειται περισσότερο για μια ξαφνική, απέραντη επέκταση σε γιγάντια κλίμακα. Σε τι οφειλόταν λοιπόν; Μια ιδέα είναι πως ίσως η ιδιομορφία ήταν κατάλοιπο ενός προγε­ νέστερου σύμπαντος που είχε καταρρεύσει – πως βρισκόμαστε σ’ έναν αέναο κύκλο διαστελλόμενων και καταρρέοντων συμπάντων, κάτι σαν τον ασκό μιας συσκευής οξυγόνου. Άλλοι αποδίδουν τη Μεγάλη Έκρη­ ξη σ’ αυτό που ονομάζουν «ψευδοκενό» ή «βαθμωτό πεδίο» ή «ενέργεια κενού» – τέλος πάντων, σε κάποιο αντικείμενο ή ιδιότητα που προκά­ λεσε αστάθεια στην απόλυτη ανυπαρξία πριν από το σύμπαν. Φαντάζει αδύνατο να προκύψει κάτι από το τίποτα. Το γεγονός όμως ότι κάποτε δεν υπήρχε τίποτα και τώρα υπάρχει ένα ολόκληρο σύμπαν αποτελεί αδιαμφισβήτητη απόδειξη ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατόν. Μπορεί το σύμπαν μας απλά να αποτελεί τμήμα πολλών μεγαλύτερων συμπάντων –ορισμένα εκ των οποίων βρίσκονται σε άλλες διαστάσεις– και φαινό­ μενα σαν τη Μεγάλη Έκρηξη να λαμβάνουν χώρα αδιάκοπα και παντού. Μπορεί επίσης ο χώρος και ο χρόνος να είχαν τελείως διαφορετική μορφή πριν από τη Μεγάλη Έκρηξη –μια μορφή τόσο αλλόκοτη που μας είναι αδύνατον να τη φανταστούμε–, και η Μεγάλη Έκρηξη να αποτελεί κάτι σαν μεταβατική φάση, κατά την οποία το σύμπαν πέρασε από μια μορφή που μας είναι αδύνατον να κατανοήσουμε σε μια άλλη, την οποία σχεδόν κατανοούμε. «Αυτά τα ερωτήματα είναι σχεδόν θρη­ σκευτικής φύσεως» δήλωσε το 2001 στους Times της Νέας Υόρκης ο δρ Andrei Linde, ένας κοσμολόγος από το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης δεν αφορά κυρίως την ίδια την έκρηξη αλλά το τι συνέβη μετά την έκρηξη. Όχι και πολύ μετά, βέβαια. Ύστερα από εμβριθή μαθηματική ανάλυση και παρατηρώντας προσε­ κτικά το τι συμβαίνει μέσα στους επιταχυντές σωματιδίων, οι επιστή­ μονες πιστεύουν ότι βρίσκονται σε θέση να κοιτάξουν στο παρελθόν μέχρι μια χρονική στιγμή 10 -43 δευτερόλεπτα μετά τη στιγμή της δη