Μικρή ιστορία περί των πάντων (σχεδόν)

ΜΙΚΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ (ΣΧΕΔΟΝ) 26 αστρονόμοι έκαναν ό,τι μπορούσαν για να εντοπίσουν και να απαλεί­ ψουν τον θόρυβο. Έλεγξαν το κάθε ηλεκτρικό σύστημα χωριστά. Αντι­ κατέστησαν διάφορα όργανα, έλεγξαν τα κυκλώματα, μετακίνησαν σύρματα, καθάρισαν τα βύσματα. Σκαρφάλωσαν μέσα στο πιάτο του ραδιοτηλεσκοπίου και κάλυψαν με μονωτική ταινία κάθε ένωση και πριτσίνι. Σκαρφάλωσαν μέσα δεύτερη φορά με σκούπες και βούρτσες και το καθάρισαν προσεκτικά, αφαιρώντας κάθε ίχνος από αυτό που σ’ ένα μεταγενέστερο άρθρο τους αποκάλεσαν «λευκό, διηλεκτρικό υλικό», ευρύτερα γνωστό ως κουτσουλιές πουλιών. Τίποτα από όσα δοκίμασαν δεν λειτούργησε. Eν αγνοία τους, σε απόσταση πενήντα περίπου χιλιομέτρων, στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον, μια ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Robert Dicke επιχειρούσε να εντοπίσει αυτό ακριβώς από το οποίο προσπαθούσαν με τόση ζέση να απαλλαγούν οι ραδιοαστρονόμοι μας. Οι ερευνητές του Πρίνστον διερευνούσαν μια ιδέα που είχε διατυπωθεί κατά τη δεκαετία του 1940 από τον ρωσικής καταγωγής αστροφυσικό George Gamow: πως, αν ψάξουμε αρκετά βαθιά στο διάστημα, θα πρέ­ πει να μπορούμε να εντοπίσουμε κάποια κοσμική ακτινοβολία υποβά­ θρου, ένα κατάλοιπο της Μεγάλης Έκρηξης. Ο Gamow είχε υπολογίσει ότι, μέχρι να διασχίσει την απεραντοσύνη του σύμπαντος, η ακτινοβο­ λία θα κατέληγε να φτάσει στη Γη με τη μορφή μικροκυμάτων. Σ’ ένα μεταγενέστερο άρθρο του, είχε μάλιστα προτείνει ένα όργανο που θα μπορούσε να επιστρατευτεί για την ανακάλυψη: την κεραία των Μπελ στο Χόλμντελ. Ατυχώς, ούτε ο Penzias ούτε ο Wilson, ούτε και κανένας από την ομάδα του Πρίνστον είχε διαβάσει το άρθρο του Gamow. Ο θόρυβος που άκουγαν οι Penzias και Wilson ήταν φυσικά ο θό­ ρυβος που είχε προβλέψει ο Gamow. Είχαν ανακαλύψει την άκρη του σύμπαντος, ή τουλάχιστον το ορατό μέρος της – σε απόσταση 150 δι­ σεκατομμυρίων τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων. «Αντίκριζαν» τα πρώ­ τα φωτόνια –το αρχαιότερο φως στο σύμπαν–, παρόλο που ο χρόνος και η απόσταση τα είχαν μετατρέψει σε μικροκύματα, όπως ακριβώς είχε προβλέψει ο Gamow. Στο βιβλίο του Το πληθωριστικό σύμπαν , ο Alan Guth παραθέτει μια αναλογία που μας δίνει τη δυνατότητα να κατανοήσουμε καλύτερα το μέγεθος αυτής της ανακάλυψης. Αν παρο