Μητέρες: Μια αντισυμβατική ιστορία

ΜΗΤΕΡΕΣ: ΜΙΑ ΑΝΤΙΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 26 κος γρίφος: πώς μπορούμε ν’ αφήσουμε κατά μέρος τον συναισθημα- τισμό, την αποστείρωση και την επιστήμη; Τις συνταγές, τις οδηγίες αυτοβοήθειας και τη συναισθηματική χειραγώγηση; Τα ψέματα, τις στρεβλώσεις και τις ανεπιθύμητες συμβουλές; Τις ίντριγκες; Τον ατε- λείωτο ειρμό νέων ιστοριών; 8 Για τον συνάδελφό μου, το ζήτημα των παιδιών έχει τακτοποιηθεί. Η σύντροφός του ακτινοβολεί επιτηδειότητα. Όταν πηγαίνουμε με τον Κ πεζοπορία στο δάσος μαζί τους, εκείνη στέλνει τα δύο μικρά παιδιά τους μπροστά για να ανακαλύψουν κάποιο τεράστιο μανιτάρι από δω ή κάποιο ξύλο σε σχήμα γράμματος από κει, κι έτσι τα κάνει να ξεχνούν την κούρασή τους. Η ίδια επιτηδειότητα βλέπω να μεταδίδεται και στον συνάδελφό μου και, όπως παρατηρώ, στον Κ, ο οποίος πιάνει το μικρότερο και το ανεβάζει στους ώμους του. Πρώτα πρέπει να κάνεις το ένα. Το γράφημα των δημογράφων κολλάει στο μυαλό μου και φυτεύει παντού μέσα στη φαντασία μου στοιχεία για παλιότερους, χαμένους κόσμους. Στις περισσότερες κοινωνίες, πριν από τον 20ό αιώνα, πρέ- πει να υπήρχαν πολλά, πάρα πολλά παιδιά. Τα βρέφη ήταν ορατά παντού, σε αντίθεση με σήμερα που όσες γυναίκες δεν μεγαλώνουν μικρά παιδιά είναι συνήθως αποκλεισμένες από εκείνες που το κάνουν. Η άγνοιά μου σχετικά με τα μωρά, αυτή η έντονη αίσθηση διάκρισης, αποτελεί μια καθαρά σύγχρονη επινόηση. 9 Αυτά τα μικρά παιδιά του παρελθόντος έτρεχαν από δω κι από κει όλα μαζί, παρά τα υψηλότερα ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας. Ως τα μέσα του 20ού αιώνα, ελάχιστοι γονείς έχαναν πλέον κάποιο μωρό τους, όμως σε όλους τους προηγούμενους αιώνες, οι βρεφικοί θάνατοι ήταν μια εμπειρία που ελάχιστοι γονείς είχαν την τύχη να αποφύγουν. Το αντικείμενο της έρευνάς μου, αποφασίζω, δεν θα είναι τόσο τρομακτικό: θα αφορά τα παιδιά που επέζησαν και έμειναν μαζί με τις οικογένειές τους. Θα αφορά τη βιωμένη μητρότητα ζωντανών παιδιών και όχι τη μητρική θνησιμότητα, την απώλεια βρεφών ή την υποχρεω­ τική απομάκρυνσή τους. Μέσα στην ανεπεξέργαστη αβεβαιότητα σε