Μην πεις λέξη: Βία και προδοσία στη Βόρεια Ιρλανδία - Η κρυφή ιστορία του IRA

ΚΆΤΙ ΑΠΛΌ, ΑΓΝΌ, ΑΤΌΦΙΟ 23 μήνες στη φυλακή του Αρμά επειδή επιχείρησε να σουφρώσει το υπη­ ρεσιακό όπλο ενός αστυνομικού 30 της Βασιλικής Αστυνομίας του Άλστερ (RUC). Η Κρίσι είχε επίσης περάσει από τις τάξεις της Cumann και τις φυλακές του Αρμά, μαζί με τρεις από τις αδερφές της, όταν είχαν συλ­ ληφθεί επειδή φορούσαν ένα «απαγορευμένο έμβλημα» 31 : μικρά, χάρ­ τινα πορτοκαλί, λευκά και πράσινα λουλούδια, γνωστά επίσης και ως κρίνοι του Πάσχα. Στην οικογένεια Πράις –όπως και στη Βόρεια Ιρλανδία, γενικότερα– οι άνθρωποι είχαν την τάση να μιλούν για διάφορες συμφορές του μακρινού παρελθόντος λες και είχαν συμβεί μόλις χθες. Κατά συνέπεια, είναι δύσκολο να ορίσει κανείς με ακρίβεια το σημείο εκκίνησης της πανάρχαιας διαμάχης ανάμεσα στους Βρετανούς και τους Ιρλανδούς. Ήταν μάλιστα δύσκολο να φανταστεί κάποιος πώς ήταν η Ιρλανδία πριν από «τον αγώνα», όπως απλώς τον αποκαλούσαν οι Πράις. Δεν είχε σημασία από πού έπιανε κανείς την ιστορία: «ο αγώνας» ήταν πάντα εκεί. Προηγούνταν χρονικά του διαχωρισμού μεταξύ καθολικών και προτεσταντών. Ήταν παλιότερος από την Προτεσταντική Εκκλησία. Μπορούσε κανείς να γυρίσει χίλια χρόνια πίσω, μέχρι τους Νορμανδούς επιδρομείς 32 του 12ου αιώνα, των οποίων τα πλοία περνούσαν μέσα από την Ιρλανδική Θάλασσα σε αναζήτηση νέας ξηράς για κατάκτηση. Ή να φτάσει μέχρι τον Ερρίκο τον Η΄ και τους Τυδόρ του 16ου αιώνα, που επέβαλαν την απόλυτη κυριαρχία της Αγγλίας στην Ιρλανδία. Ή στους προτεστάντες εμιγκρέδες από τη Σκοτία και τα βόρεια της Αγγλίας, που είχαν περάσει στην Ιρλανδία κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα και είχαν εφαρμόσει ένα σύστημα φυτειών, σύμφωνα με το οποίο οι γαε­ λόφωνοι ντόπιοι έγιναν κολίγοι και ενοικιαστές της ίδιας γης που πα­ λιότερα τους ανήκε. Όμως το ιστορικό κεφάλαιο του παρελθόντος που ξεχώριζε πάνω απ’ όλα σε αυτό το σπίτι στο Σλιβγκάλιον Ντράιβ ήταν η Εξέγερση του Πάσχα του 1916, όταν μια χούφτα ιρλανδών επαναστατών κατέλαβε το ταχυδρομείο του Δουβλίνου και κήρυξε την ίδρυση μιας ελεύθερης και ανεξάρτητης Ιρλανδικής Δημοκρατίας. ΗΝτολόρς μεγάλωσε ακούγοντας ιστορίες για τους θρυλικούς ήρωες της εξέγερσης αυτής, και για τον ευαίσθητο ποιητή που αποτέλεσε έναν από τους αρχηγούς της, τον Πά