Με το βλέμμα στον ουρανό

24 | ΔΙΟΝΥΣΗΣ Π. ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ ση με τον ουρανό. Τα μάτια μας, αν και περιορισμένα να βλέ- πουν τα λαμπρότερα μόνον άστρα της νύχτας, ήταν για χιλιάδες χρόνια τα μοναδικά αστρονομικά όργανα που διαθέταμε. Αυτό όμως δεν μας εμπόδισε καθόλου από το να αναρωτιόμαστε και να στοχαζόμαστε για όλα όσα βλέπαμε εκεί πάνω. Οι περισσό- τεροι από τους Έλληνες φιλοσόφους, μάλιστα, προσπάθησαν κατά καιρούς να εξηγήσουν το όλο αυτό σύστημα των άστρων, της Γης, των πλανητών και των παγκόσμιων κινήσεων. Κι έτσι, γεννήθηκε η επιστημονική μέθοδος που εξελίχτηκε σιγά σιγά σ’ ένα πανίσχυρο εργαλείο της σύγχρονης έρευνας, αν και οι αρχαίοι δεν διέθεταν ούτε τηλεσκόπια ούτε διαστημόπλοια ούτε υπολογιστές. Είναι, μάλιστα, αρκετά περίεργο που η εφεύρεση του τη- λεσκοπίου άργησε τόσο πολύ, αφού η ικανότητα μεγέθυνσης που είχαν ορισμένα κυρτά και κοίλα διάφανα αντικείμενα ήταν γνωστή από την αρχαιότητα. Ακόμη και η κατασκευή γυαλιού ήταν γνωστή στην Αίγυπτο από το 3500 π.Χ., ενώ ορισμένοι υποτυπώδεις φακοί βρέθηκαν σε ανασκαφές της Κρήτης που χρονολογούνται από το 2000 π.Χ. Παρ’ όλα αυτά, οι φακοί με τη μορφή που τους γνωρίζουμε σήμερα παρουσιάστηκαν στην Ευρώπη μόλις τον 13ο αιώνα, όταν στα εργαστήρια γυαλιού της Βενετίας και της Φλωρεντίας δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες τεχνικές επεξεργασίας του. Πολλοί υποστηρίζουν ότι το πρώτο τηλεσκοπικό όργανο, ένας απλός συνδυασμός κυρτού φακού και κατόπτρου, κα- τασκευάστηκε στην Αγγλία το 1570. Παρ’ όλα αυτά, η τιμή αυτή αποδίδεται σήμερα στον Ολλανδό Χανς Λιπερσέι (1570- 1619), ο οποίος παρουσίασε επίσημα την εφεύρεσή του τον