Μαζί: Ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο για τον 21ο αιώνα

ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΌ ΣΥΜΒΌΛΑΙΟ; 37 ρά την υποχρέωση του κράτους να αντισταθμίζει τον αντίκτυπο της τύχης στην πορεία της ζωής και να οδηγεί σε μεγαλύτερη δικαιοσύνη στα οικονομικά και κοινωνικά αποτελέσματα. Ο Φράνκλιν Ρούζβελτ, στην ομιλία που έδωσε κατά την έναρξη της δεύτερης θητείας του ως προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, υποστήριξε: «Η πρόοδός μας δεν θα κριθεί από το αν θα προσθέσουμε περισσότερα στην αφθονία αυτών που έχουν πολλά· θα κριθεί από το αν θα προσφέρουμε αρκε- τά σε εκείνους που έχουν πολύ λίγα». 28 Αμέσως μετά το τέλος της Μεγάλης Ύφεσης, ο Ρούζβελτ δημιούργησε ένα δραστήριο κράτος, που παρείχε ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και δημιουργούσε θέσεις εργασίας μέσω τεράστιων δημόσιων έργων, καθιστώντας την κυβέρ- νηση τον μεγαλύτερο εργοδότη στην οικονομία. Τα μέτρα του New Deal άλλαξαν τις ισορροπίες ισχύος υπέρ των συνδικαλιστικών σω- ματείων, των ακτημόνων αγροτών και των μεταναστών εργατών, την ίδια στιγμή που επέβαλαν αυστηρότερα ρυθμιστικά πλαίσια στις τρά- πεζες, ώστε να αποφευχθεί μια μελλοντική οικονομική κρίση. Πάντα υπήρχε διαμάχη για τον ρόλο του ιδιωτικού τομέα στο κοι- νωνικό συμβόλαιο, αλλά πρόσφατα το ζήτημα έχει έρθει επιτακτικό- τερα στο προσκήνιο, καθώς όλο και περισσότεροι κορυφαίοι επιχει- ρηματίες υποστηρίζουν ότι οι εταιρείες θα πρέπει να αναλάβουν με- γαλύτερες ευθύνες μετά τις οικονομικές κρίσεις και την αύξηση των προσδοκιών του λαού. Η συντηρητική άποψη, που συνδέεται συχνά με τον Μίλτον Φρίντμαν, είναι ότι δουλειά των επιχειρήσεων είναι να παρουσιάζουν κέρδη, να υπακούν τους κανόνες, να πληρώνουν μισθούς με βάση την αγορά και τους φόρους τους, και έπειτα από αυτό ο ιδιωτικός τομέας θα μεγιστοποιήσει τη συνεισφορά του στην κοινωνία. 29 Παρά ταύτα, υπάρχει μια μακρά παράδοση εταιρειών που προσεγγίζουν το ζήτημα του ρόλου τους με πιο ολιστικό τρόπο, πλη- ρώνοντας ενίοτε μισθούς υψηλότερους από εκείνους της αγοράς ή δίνοντας μεγαλύτερες παροχές, όπως συντάξεις και υγειονομική πε- ρίθαλψη, ή και μερίδιο από τα κέρδη στους υπαλλήλους τους. Η παράδοση αυτή αποκτά πλέον πιο εξέχουσα θέση. Όλο και πιο συχνά οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πιέσεις να εστιάσουν όχι μόνο στα βραχυπρόθεσμα κέρδη, αλλά και στο ευρύτερο συμφέρον της κοινω-