Μαζί: Ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο για τον 21ο αιώνα

ΜΑΖΙ: ΕΝΑ ΝΕΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ 24 ζωή μέσα σε μεγάλες ομάδες. Τα οφέλη αυτά περιλαμβάνουν την εξειδίκευση της εργασίας, την αμοιβαία άμυνα και τις κοινές υποδομές. Καθώς οι ομάδες μεγαλώνουν –από την οικογένεια στο χωριό, στις μεγάλες πόλεις, στα έθνη-κράτη–, οι αμοιβαίες υποχρεώσεις γίνονται πιο αφηρημένες και πολύ συχνά διαμεσολαβούνται από τους θεσμούς και την πολιτική διαδικασία. Αντί να «οφείλουμε» κάτι στην οικογένεια ή την κοινότητά μας, οι υποχρεώσεις μας μετατρέπονται σε αλληλεγ- γύη για τους συμπολίτες μας ή σε καθήκον έναντι της χώρας. Κατά το παρελθόν, για παράδειγμα, οι οικογένειες εκπαίδευαν τα παιδιά τους, φρόντιζαν τους ασθενείς και τους ανέργους στο σπίτι· σήμερα οι πε- ρισσότεροι βασιζόμαστε σε σχολεία, ιατρικές εγκαταστάσεις και (σε ορισμένες χώρες) επιδόματα ανεργίας που πληρώνει το κράτος. Γι’ αυτό και σήμερα υπάρχει η προσδοκία ότι οι άνθρωποι θα συνεισφέ- ρουν στο κοινό καλό όταν είναι παραγωγικοί ενήλικες και, ως αντάλ- λαγμα, θα λάβουν εκπαίδευση όταν είναι νέοι και στήριξη όταν είναι ασθενείς, άνεργοι ή ηλικιωμένοι. Η ακριβής φύση των προσδοκιών αυτών ποικίλλει ανάλογα με τα πολιτισμικά πρότυπα, τους θεσμούς, τις δημόσιες πολιτικές και τους νόμους που ορίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των ατόμων στο ευρύτερο πλαίσιο της κοινωνίας, αλλά η ύπαρξη των προσδοκιών είναι οικουμενική. Ενώ οι παραπάνω προσδοκίες υπάρχουν όσο καιρό υπάρχουν και οι ανθρώπινες κοινωνίες, με τον καιρό έχουν αλλάξει σημαντικά. Για παράδειγμα, για μεγάλο μέρος της ιστορίας, σχεδόν σε κάθε κοινωνία, η ευθύνη της φροντίδας για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους ανήκε στις γυναίκες, ενώ η εκπαίδευση, η περίθαλψη και η απασχόληση της επόμενης γενιάς έτεινε να αποτελεί συλλογική ευθύνη, όπως ισχύει και σήμερα. Στις περισσότερες χώρες, υφίσταται επίσης μια κάποια προσδοκία ότι οι πλουσιότεροι πολίτες θα παρέχουν και ενός είδους προστασία ή στήριξη στους φτωχούς εντός των κοινοτήτων τους. Η ιστορία λέει ότι αυτή η οικειοθελής προσέγγιση στη φιλανθρωπία, που συχνά την καθιστούν δυνατή οι θρησκευτικοί θεσμοί, αποδείχτη- κε ανεπαρκής και με πολύ άνισα αποτελέσματα. Καθώς οι χώρες γί- νονται πλουσιότερες, οι πολίτες περιμένουν όλο και περισσότερο να αναλαμβάνει το κράτος την ευθύνη για την παροχή υπηρεσιών σε πιο