Μάρξ και μαρξισμός

MAΡΞ 44 χικό χαρακτήρα απέρριψαν ο Μαρξ και ο Ένγκελς, αλλά το οποίο, από κάποιες απόψεις, προέβλεψε με τρόπο εντυπωσια­ κό τη σοβιετική οικονομική οργάνωση έναν αιώνα αργότερα. Όλα αυτά τα σχέδια παρά ταύτα ευνοούσαν μια συγκεντρωμέ- νη βιομηχανία έναντι μιας ισορροπίας ανάμεσα στο αγροτικό και το αστικό στοιχείο που προτιμούσαν ο Όουεν και ο Φουριέ, αλλά και μερικοί ύστεροι σοσιαλιστές όπως ο Γουίλιαμ Μόρις. Ένα μικρό σοσιαλιστικό κίνημα αναδύθηκε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1830 και στα γερμανικά κρατίδια. 39 Ο πιο σημαντικός πνευματικός του ηγέτης ήταν ο Μόζες Χες (1812- 1875), γιος εμπόρου ζάχαρης από την Κολωνία. Ο Χες αποτέ- λεσε ίσως την πιο σημαντική επιρροή στον νεαρό Μαρξ και για αρκετά κρίσιμα χρόνια (1843-45), όταν ο Μαρξ τον συναντού- σε τακτικά στο Παρίσι, ο Χες ήταν συχνά ένα ή και περισσότερα βήματα μπροστά του, με την πνευματική έννοια. Το έργο του Χες Η ιερή ιστορία της ανθρωπότητας (1837), εμπνευσμένο αρ- χικά από τον Μπαμπέφ, χρησιμοποίησε εγελιανές κατηγορίες για να περιγράψει τη συμφιλίωση με τον κομμουνισμό και την επιστροφή στην αρχική κατάσταση της ανθρωπότητας, της απο- ξένωσης της ανθρωπότητας από τον εαυτό της και από τον Θεό. Στο μέλλον, η πολιτεία θα εξαφανιζόταν και οι άνθρωποι θα σχημάτιζαν μια τέλεια κοινότητα, με τον γάμο να βασίζεται μό- νο στην αγάπη, και την οικογένεια να γίνεται το επίκεντρο των κοινωνικών δεσμών. Ο Χες επίσης προφήτεψε μια επικείμενη επανάσταση των εργατών και μέχρι το 1847 την είχε περιγρά- ψει πια με όρους εντυπωσιακά παρόμοιους με εκείνους που θα χρησιμοποιούσε ο Μαρξ στο Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος . Στην Ευρωπαϊκή τριαρχία (1841), ο Χες προέβλεψε ότι η βιομηχανοποίηση στη Βρετανία θα στήριζε μια νέα κομ-