Μάρξ και μαρξισμός

MAΡΞ 30 είδους», την «ύπαρξη του είδους»–, όρος που υιοθετήθηκε από τον Στράους. 23 Η αμφισημία του κομβικού αυτού όρου ήταν τέτοια που του επέτρεπε να επιτελεί πολλές λειτουργίες. Για τον Φόιερμπαχ σήμαινε την ταύτιση με το είδος, «την απόλυτη ενότητα της ανθρωπότητας», τη γνώση της πραγματικής μας φύσης ως της φύσης του είδους και, κατά συνέπεια, την ενεργοποίηση των ανθρώπινων ικανοτήτων εντός του, καθώς μόνο εκεί είναι δυνατό κάτι τέτοιο. Συνεπαγόταν την υπέρβαση της υποκειμε- νικής ατομικότητας και, μέσω της εκπαίδευσης ( Bildung ), την επίτευξη ενός είδους αυτοαποκήρυξης. Επρόκειτο ταυτόχρονα για μια αρχή και της θρησκείας και της κοινωνικότητας. «Όλες οι πλευρές της ζωής που εκφράζουν τη δραστηριότητα του αν- θρώπου ως “είναι-του-είδους” ήταν “ιερές”: γάμος, αγάπη, φιλία, μόχθος, γνώση», γράφει ο Τζον Τόουζ. 24 Εν προκειμένω, ένα αίσθημα κοινότητας συνεπαγόταν επίσης ένα καθήκον προς αυτήν, που θα πρόσφερε στήριξη στις εν λόγω δραστηριότητες και σχέσεις. ΟΜπάουερ χρησιμοποίησε επίσης το «είναι-του- είδους» για να περιγράψει το περιεχόμενο του Εγελιανού Από- λυτου και τη δραστηριότητα της αυτοσυνειδησίας. Κατηγόρησε όμως τον Φόιερμπαχ ότι περιορίζει τις ικανότητες της ανθρω- πότητας επειδή ορίζει την ανθρώπινη φύση με τρόπο πολύ αφηρημένο. Αντίθετα, πίστευε ότι οι άνθρωποι ήταν απείρως ικανοί για ανάπτυξη του εαυτού τους, επειδή τέτοια ήταν στην πραγματικότητα η ουσία του είδους τους. Η ορμή που ανέπτυξε σύντομα αυτός ο συρμός της σκέψης φαντάζει σήμερα εκπληκτική. Σύμφωνα με την ύστερη διατύ- πωση του Ιταλού μαρξιστή Αντόνιο Λαμπριόλα, ο Φόιερμπαχ «έδωσε ένα τελικό χτύπημα στη θεολογική ερμηνεία της ιστο-

RkJQdWJsaXNoZXIy MTY1MTE=