Μάρξ και μαρξισμός

Ο ΝΕΑΡΌΣ ΚΑΡΛ 19 θα ήταν λάθος να τον αποκαλέσουμε «κοσμοπολίτη ανθρωπι- στή». Φυλαγόταν όμως πάντα από τις ρομαντικές επιπλοκές του συναισθηματισμού. Τον Οκτώβριο του 1835, ο Μαρξ έφυγε από το Τριρ για να σπουδάσει νομικά στη Βόννη. Κατά τα φαινόμενα, προοριζόταν για ακαδημαϊκή θέση και έζησε την παραδοσιακή ταραχώδη φοι- τητική ζωή, πίνοντας υπερβολικά, συμμετέχοντας σε μονομαχίες και περνώντας μια νύχτα στο κελί για διατάραξη κοινής ησυχίας. Τον Οκτώβριο του 1836 μετακόμισε στο Βερολίνο, όπου αντί για τον νόμο άρχισε να επικεντρώνεται στη φιλοσοφία. Το 1841, εννιά μέρες μετά την παράδοση της διατριβής του «Η διαφορά της επικούρειας φιλοσοφίας της φύσης από τη δημοκρίτεια», του απονεμήθηκε το διδακτορικό του στη φιλοσοφία (από το Πανε- πιστήμιο της Ιένας, αφού το Βερολίνο τον είχε απογοητεύσει). Ο Επίκουρος θεωρούνταν ο προπάτορας του γαλλικού υλισμού του Διαφωτισμού, αν και ο Μαρξ έδειξε ότι είχε προβλέψει μια εγε- λιανή ιδέα της αυτοσυνειδησίας, την οποία αποκάλεσε στον πρό- λογό του ως «ανώτατη θεότητα» (1: 30). Ο Χέγκελ και οι Νεαροί Εγελιανοί Ο νεόκοπος διδάκτορας θεωρούσε τον κόσμο ένα αίνιγμα που έπρεπε να λύσει. Εκείνα τα χρόνια ο Μαρξ πίστευε ότι βρισκόταν στην αιχμή της σύγχρονης φιλοσοφικής ανάπτυ- ξης και ότι ήταν ικανός να συμβιβάσει τα πλέον ριζικά πα- ράδοξα που είχαν δημιουργηθεί από τη σύγκρουση του Δια­ φωτισμού με αυτό που πολύ σύντομα θα ονόμαζε «αστική κοινωνία». 4 Η αυτοπεποίθηση αυτή προερχόταν απευθείας