Μάρξ και μαρξισμός

ΠΟΛΛΟΊ ΜΑΡΞ 13 ανθρώπων. Ένα μέρος αυτής της αποτυχίας οφείλεται χωρίς αμφιβολία στον Μαρξ, το μεγαλύτερο κομμάτι της όμως δεν ανήκει σε αυτόν, μιας και ο Μαρξ δεν είχε ποτέ την εξουσία να εφαρμόσει τις ιδέες του και επομένως δεν χρειάστηκε ποτέ να συμβιβαστεί με την ιστορική αναγκαιότητα. Απ’ όλους τους μεγάλους επικριτές της νεωτερικής κοινωνίας όμως, ο Μαρξ είναι αυτός που χρειάζεται περισσότερο να αντιμετωπίσουμε, να αμφισβητήσουμε, να αναλύσουμε. Η κριτική του στον κα- πιταλισμό, αλλά και το όραμά του για το μέλλον, όπως θα δούμε, μιλάνε διαμέσου των αιώνων στους καιρούς μας, ακό- μα κι αν τα ερωτήματα που θέτει είναι πιο δύσκολο από ποτέ να απαντηθούν και οι απαντήσεις που έδωσε μερικές φορές είναι απλώς λάθος. Όπως ο Μαρξ είναι η κεντρική φιγούρα αυτού του βιβλίου, έτσι και η επανάσταση των μπολσεβίκων τον Νοέμβριο του 1917 είναι το κομβικό ιστορικό γεγονός. Λίγοι κομμουνιστές έχουν πατήσει στα χνάρια του Μαρξ. Πολύ περισσότεροι έχουν ακολουθήσει την επαναστατική πορεία του Λένιν. Το δεύτερο μέρος του βιβλίου εξετάζει το πώς εξελίχτηκαν οι ιδέες του Μαρξ μέχρι σήμερα και πώς σχετίζονται με τις αρχικές του απόψεις.