ΚΚΕ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ

Η ΑΠΩΘΗΜΈΝΗ ΜΝΉΜΗ ΚΑΙ ΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΙΚΆ ΕΡΩΤΉΜΑΤΑ / 43 μίζω ότι ταιριάζουν απόλυτα και στην ελληνική περίπτωση. Γράφει: « Οι ιστορικοί θεωρούν ότι, αν όχι η Αντίσταση, τουλάχιστον η ιστορία της Αντίστασης είναι υπόθεση δική τους. Τους ανήκει. Και βλέπουν με καχυποψία εκείνους που ισχυρίζονται, πέρα από αυτούς τους ίδιους με την αφήγηση της προσωπικής τους εμπειρίας, ότι αποτελούν την επίσημη και αξιόπιστη μαρτυρία για αυτό που υπήρξε η Αντίσταση. Η ζήλια θα πρέπει να τους σπρώχνει, όταν τους δίνεται η ευκαιρία, να βάζουν τους άσχετους στη θέση τους » 27 . Οι λόγοι εξαιτίας των οποίων δεν υπήρξε η ώσμωση με τις μνήμες των ανθρώπων μπορούν να συσχετιστούν και με τα μεθοδολογικά εργαλεία των ιστορικών. Οι ιστορικές μελέτες που επικεντρώνονταν σε ζητήματα γεω- πολιτικής και πολιτικής ιστορίας δεν λάμβαναν υπόψη την κοινωνική δυ- ναμική που κατέγραφαν αυτές οι αφηγήσεις, τις τοπικές ιδιαιτερότητες και το πλήθος των παραγόντων που τροφοδοτούσαν τις εμφύλιες συγκρούσεις. Αλλά και οι ιστορικοί της Αριστεράς δεν έδωσαν σημασία σε αυτές τις αφηγήσεις. Είχαν αφεθεί στο κλίμα της Μεταπολίτευσης στην επική αφή- γηση του Θανάση Χατζή για τη «Νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε». Με τα θεωρητικά εργαλεία είτε του σοβιετικού είτε του αλτουσεριανού μαρξι- σμού δεν ήταν εύκολο να αναδειχτεί η ρευστότητα των κοινωνικών και πολιτικών συσχετισμών στην κατοχική Ελλάδα. Ο ιστορικός Άγγελος Ελεφάντης ανήκει σε εκείνους τους διανοουμένους της κομμουνιστικής Αριστεράς που είχαν πραγματοποιήσει σπουδές στη Δυτική Ευρώπη και ανέπτυξαν έναν αυτόνομο θεωρητικό και πολιτικό λόγο έναντι και των δύο κομμουνιστικών κομμάτων που είχαν συγκροτη- θεί μετά τη διάσπαση του 1968. Ο Πολίτης , το περιοδικό που εξέδιδε, επη- ρέασε εκατοντάδες διανοουμένους που κινούνταν στον χώρο της Αριστε- ράς. Στα άρθρα του για τη δεκαετία του 1940 αναπαραγόταν ένας εξίσου αυτοαναφορικός λόγος για την Αντίσταση, ανάλογος με αυτόν των κομμου- νιστικών κομμάτων. Στα γραπτά του δεν κυριαρχεί στην αφήγηση το KKE , αλλά το ΕΑΜ και ο λαός της Αριστεράς, που πολλαπλασιάστηκε λόγω της ριζοσπαστικοποίησης των μαζών. Σύμφωνα με τον Ελεφάντη, η εξέλιξη αυτή οδηγούσε στον σοσιαλισμό, αφού η αστική ηγεμονία είχε καταρρεύ- σει. Είναι ενδεικτική η ακόλουθη αναφορά του για το αντίπαλο στρατόπε- δο: « Δεν είχαν ούτε κράτος, ούτε στρατό να κυβερνήσουν » 28 . Οι εμφύλιες συ- γκρούσεις σε αυτό το θεωρητικό σχήμα υποβαθμίζονταν. Αλλά αυτό που