Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ' Γυμνασίου

1 8 K E I M E N A N E O E Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Σ Λ Ο Γ Ο Τ Ε Χ Ν Ι Α Σ Γ΄ Γυμνασίου Δημοτικά νανουρίσματα την προτροπή Κοιμήσου , η οποία επαναλαμβάνεται οκτώ φορές και προσδίδει αμε- σότητα στο τραγούδι. [Γλώσσα – Ύφος – Στιχουργική] Η γλώσσα είναι απλή δημοτική, ιδιαίτερα πυκνή, καθώς κυριαρχούν το ρήμα και το ουσιαστικό, που εκφράζουν όλα τα νοήματα. Εξαίρεση τα τρία επίθετα ( νιο , στ. 1, κόκκινα, στ. 10 και παχιά , στ. 11). Ύφος λιτό, με παραινετικό τόνο. Από την άποψη της στιχουργικής, ο στίχος είναι ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος παροξύτονος (εναλλαγή μιας άτονης και μιας τονισμένης συλλαβής) με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία. [Εκφραστικοί τρόποι] • Μεταφορές: Κοιμήσου αστρί, κοιμήσου αυγή, κοιμήσου νιο φεγγάρι – παχιά πανιά σου. • Υπερβολή: (πάπλωμα) και σου το τελειώνουνε σαρανταδυό μαστόροι . • Επαναλήψεις: Κοιμήσου (στ. 1, 2, 3, 5, 9, 11). • Επαναφορά: Κοιμήσου, κοιμήσου, κοιμήσου (στ. 1). Απαντήσεις στις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου 1. α) Από ποια σημεία διαφαίνεται η τρυφερότητα των δύο μανάδων και η σημασία που έχουν γι’ αυτές τα παιδιά τους; β) Ποιους βάζει παραστάτες του παιδιού της η μάνα του γιου και ποιους η μάνα της κόρης;  α) Στο α’ νανούρισμα διαφαίνεται καθαρά η τρυφερότητα της μάνας: • Από τη φράση του 1ου στίχου Να μου το πάρεις, ‘Υπνε μου , όπου η γενική μου προσδίδει έναν ιδιαίτερο τόνο τρυφερότητας. • Από τη φροντίδα της να βάλει τρεις αντρειωμένους φύλακες για να προστα­ τεύουν τον γιο της όσο κοιμάται. • Από την έκφραση χρυσόν γιον, που χρησιμοποιεί ο Βοριάς για να χαρακτηρί- σει το βρέφος. Αν η λέξη «χρυσός» δε δηλώνει οικονομική άνεση, τότε εύκο- λα γίνεται αντιληπτό πως το επίθετο χρησιμοποιείται μεταφορικά, για να προ- βληθεί η αξία που έχει στα μάτια της μάνας το παιδί της.  Στο δεύτερο νανούρισμα διακρίνονται η τρυφερότητα και η βαθιά αγάπη της μάνας προς την κόρη: • Με τις τρυφερές προσφωνήσεις της που την παρουσιάζουν ως λαμπερό στοι- χείο της φύσης ( αστρί, αυγή, φεγγάρι , στ. 1. και στη συνέχεια ως βασιλοπούλα ( του ρήγα το παιδί, του βασιλιά τ’ αγγόνι , στ. 8).