Καπιταλισμός καπούτ

28 / KΑΠΙΤΑΛΙΣΜΌΣ ΚΑΠΟΎΤ τερο σπίτι το νοικιάζει. Πλέον συχνά οι ενοικιαστές αδυνατούν να πληρώνουν το ενοίκιο – σε αυτή την περίπτωση απλώς συνε- χίζουν να μένουν σε αυτές τις κατοικίες δωρεάν. Η ανταλλακτική και η άτυπη οικονομία ανθούν. Ο ένας ξέρει να επιδιορθώνει υπολογιστές, ο άλλος διαθέτει λίγα αγροτικά προϊόντα, οπότε υπάρχει αλληλοβοήθεια. Κάποιος άλλος προ- σπαθεί να οργανώσει μια επιχειρηματική δραστηριότητα που θα του αποφέρει 100 - 200 ευρώ τον μήνα. Καθένας προσπαθεί να τα βγάλει πέρα όπως όπως, πράγμα που ακόμη λειτουργεί, ώστε η απόλυτη μιζέρια να μην είναι εμφανής στην καθημερινή ζωή. Για να φανεί, πρέπει κανείς να ξύσει στην επιφάνεια. Στις συζητήσεις αποκαλύπτεται τι σημαίνει «μεγάλη ύφεση»: Μια νέα γυναίκα λέει ότι ο πατέρας της, ο οποίος διδάσκει στο πανεπιστήμιο, είναι ο μοναδικός που έχει ακόμη δουλειά, αν και βέβαια ο μισθός του έχει πέσει από τα 1 . 800 στα 900 ευρώ· η μητέρα της, η οποία έβγαζε αρκετά, τώρα είναι άνεργη, αφού η επιχείρηση όπου εργαζόταν χρεοκόπησε· η μια αδερφή είναι μεν άνεργη, αλλά η άλλη έχει «δουλειά» – εργάζεται ως σερβι- τόρα δύο φορές την εβδομάδα και βγάζει 120 ευρώ τον μήνα. Η γιαγιά παίρνει ακόμη μια μικρή σύνταξη ύψους 400 ευρώ. Ο αδερφός της στα σαράντα του επέστρεψε στο σπίτι των γονιών, κάτι το οποίο το βιώνει ως ήττα και απώλεια της αυτονομίας του. Στην καλύτερη περίπτωση το μηνιαίο εισόδημα της οικογένειας είναι 1 . 420 ευρώ, με τα οποία ζουν έξι άτομα. Με το δάνειο για το σπίτι έχουν μείνει πίσω. Και προσοχή: Αυτή είναι η φυσιολο- γική κατάσταση της ανώτερης μεσαίας τάξης, όχι μια ιστορία εξαθλίωσης από το περιθώριο της κοινωνίας. Πρόκειται για μια μόνιμη εύθραυστη κατάσταση, μόλις ένα βήμα πριν από την απόλυτη συντριβή.