Ιστορία του αρχαίου κόσμου Α Λυκείου

keφαλαιο οι πολιτισμοι της εγγυσ ανατολησ [ 44 ] IΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 1 o μες εκτάσεις, τον αριθμό των ζώων και το απόθεμα σε χρυσό των υπηκό- ων. Με βάση τα αποτελέσματα της απογραφής καθορίζονταν οι φόροι, είτε σε σιτηρά είτε σε δέρματα και χρυσό είτε σε παροχή εργασίας. Προ- φανώς οι φόροι μεταφέρονταν από τις επαρχίες στην κεντρική κυβέρνη- ση. Μολονότι η ανταλλαγή ειδών ήταν η μοναδική μορφή μεταβίβασης ιδιο- κτησίας, το αρχαίο βασίλειο γνώριζε ήδη ένα ανταλλακτικό μέσο: ένα «κομμάτι» μέταλλο από καθορισμένο υλικό και βάρος (πάντως χωρίς σφρα- γίδα ακόμη). Ένας άντρας που που- λούσε ένα σπίτι κοντά στη μεγάλη πυραμίδα υπολόγιζε την τιμή του σε δέκα «κομμάτια». Αυτό που πήρε στην πραγματικότηταήταν ένα κρεβάτι αξίας τεσσάρων «κομματιών» και δυο κομ- μάτια λινό ύφασμα αξίας τριών «κομ- ματιών» το καθένα. Υπήρχε λοιπόν μια σταθερή μονάδα για τον καθορισμό τιμών, μολονότι η συναλλαγή γινόταν τις πιο πολλές φορές σε είδος και άλ- λαζαν χέρι «κομμάτια». Golo Mann, Alfred Heub (επιμ.), Propylaeen Weltgeschichte . Eine Universalgeschichte , Bερολίνο κ.α. 1962 , τ. 1 , σ. 375 (μτφρ. αποσπάσματος Aγ. Aζέλης) προϊόντων. Aυτό το μέτρο ήταν ένα κομμάτι μέ­ ταλλο από καθορισμένο υλικό και βάρος. Mολο­ νότι δεν είχε σφραγίδα, αυτό το κομμάτι μέταλλο μπορεί να θεωρηθεί ως ο πρόγονος του νομίσμα­ τος, αφού ως τέτοιο λειτουργούσε. Έτσι, μολονότι η οικονομία ήταν ανταλλακτική, υπήρχε αυτό το μέτρο για τις συναλλαγές. H αξία των προϊόντων καθοριζόταν με βάση το μέτρο αυτό. Έτσι, όταν κάποιος πουλούσε ένα οποιοδήποτε προϊόν, υπολογιζόταν η αξία του σε κομμάτια μετάλλου και ο πωλητής έπαιρνε ως αντάλλαγμα προϊόντα των οποίων η ανταλλακτική αξία ανερχόταν σε ίσο αριθμό κομματιών μετάλλου με το αντικεί­ μενο που πουλούσε. Xαρακτηριστικό είναι το πα­ ράδειγμα που αναφέρει η πηγή, σύμφωνα με το οποίο ένας Aιγύπτιος πούλησε ένα σπίτι και πήρε ως πληρωμή ένα κρεβάτι και δύο κομμάτια λινό ύφασμα! H συναλλαγή ήταν σωστή, αφού το σπίτι άξιζε δέκα κομμάτια μέταλλο, ενώ το κρεβάτι τέσ­ σερα και το λινό από τρία το κάθε κομμάτι. H εφεύρεση αυτού του τρόπου συναλλαγής είναι πολύ σημαντική για την ιστορία της ανθρω­ πότητας, καθώς θέτει τις πρώτες βάσεις για την κατοπινή δημιουργία του νομίσματος. Παράλ­ ληλα αυτός ο τρόπος συναλλαγής διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό τις συναλλαγές, καθώς προ­ σφέρει τη δυνατότητα της αντικειμενικής αποτί­ μησης της ανταλλακτικής αξίας των προϊόντων.