Η ζωή μου: Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν αφηγείται

R . J . G A D N E Y 12 η ιστορία θα μνημονεύει τον Αϊνστάιν ως ισάξιο του Πυ­ θαγόρα, του Αριστοτέλη, του Γαλιλαίου και του Νεύτωνα. Πάνω σε καρέκλες, σε μαονένια κομό και σε τραπέζια εδώ κι εκεί υπάρχουν πολυγραφημένες ακαδημαϊκές ερ­ γασίες από το Ινστιτούτο Ανωτέρων Σπουδών του Πανεπι­ στημίου Πρίνστον με την επισήμανση ότι απευθύνονται σε αυτόν: εργασίες από μαθηματικούς, από φυσικούς, από αρχαιολόγους, από αστρονόμους και οικονομολόγους. Μια βάση με πίπες στέκει δίπλα σε μολυβοθήκες μπροστά από ένα γραμμόφωνο και δίσκους βινυλίου, κυρίως με κο­ ντσέρτα για βιολί και πιάνο του Μπαχ και του Μότσαρτ. Στον τοίχο υπάρχουν τέσσερα πορτρέτα. Ένα του Ισαάκ Νεύτωνα. Ένα δεύτερο, του Τζέιμς Μάξγουελ, το έργο του οποίου ο Άλμπερτ έχει περιγράψει ως το πιο βαθυστόχαστο και πιο γόνιμο που έχει γνωρίσει η φυσική από την εποχή του Νεύτωνα. Ένα τρίτο, του Μάικλ Φάραντεϊ. Το τέταρτο είναι του Μαχάτμα Γκάντι. Κάτω από τα πορτρέτα βρίσκε­ ται κορνιζαρισμένο το έμβλημα της θρησκείας του ζαϊνι­ σμού, το σύμβολο του δόγματος της μη βίας. Ο Άλμπερτ κοιτάζει την επιστολή από τον Μπορν. «Πιστεύω» δηλώνει οΜπορν «ότι έννοιες όπως η απόλυ­ τη βεβαιότητα, η απόλυτη ακρίβεια, η τελική αλήθεια κ.λπ. είναι αποκυήματα της φαντασίας που δεν θα έπρεπε να γίνονται δεκτά σε κανέναν κλάδο της επιστήμης». «Συμφωνώ» μονολογεί ο Άλμπερτ. «Από την άλλη» συνεχίζει οΜπορν «οποιοσδήποτε ισχυ­ ρισμός πιθανότητας είναι είτε σωστός είτε λάθος από την οπτική γωνία της θεωρίας στην οποία βασίζεται. Τούτη η