Η ζωή είναι δύσκολη

ΑΝΑΠΗΡΙΑ 41 άλλων, 28 είτε τους προκαλέσεις σοβαρή σωματική βλάβη είτε όχι. Όμως υπάρχει και κάτι ακόμα που πρέπει να πούμε. Επιτρέπεται να βλάψεις κάποιον αν η βλάβη αυτή προλάβει μία μεγαλύτερη και σοβαρότερη: επιτρέπεται να μου σπάσεις το πόδι για να με βγάλεις αναίσθητοαπό τοφλεγόμενοόχημάμου. Δεν επιτρέπεται όμως να βλάψεις απλώς κάποιον όταν το καθαρό αποτέλεσμα δεν θα είναι κακό. Σε ένα καυστικό νοητικό πείραμα, 29 η φιλόσοφος Σόνα Σίφριν φαντάζεται κάποιον να ρίχνει πλάκες χρυσού από ένα ελικόπτερο στα κεφάλια ανυποψίαστων περαστικών κι όποιον πάρει ο χάρος. Τα θύματα αυτής της «γενναιοδωρίας» μπορεί σε τελική ανάλυση να βγουν κερδισμένα από τη βλάβη που θα έχουν υποστεί. Θαανακάμψουν από τον τραυματισμό τους, θα χρησιμο­ ποιήσουν τον χρυσό για να καλύψουν τη λυπητερή του νοσοκο­ μείου και στο τέλος θα τους μείνουν και τα ρέστα. Αυτό που έκανε όμως ο ευεργέτης τους ήταν λάθος. Στο ίδιο πνεύμα, 30 η πρόκλη­ ση αναπηρίας είναι πρόκληση τραυματισμού –αν πάρουμε σαν παράδειγμα την απώλεια της όρασης, της ακοής ή της κινητικό­ τητας– και είναι λάθος να το κάνουμε σε κάποιον χωρίς τη συναί­ νεσή του, ακόμη κι αν το καθαρό αποτέλεσμα είναι μια ζωή όχι ουσιωδώς χειρότερη απ’ ό,τι πριν. Η τελική περιπλοκή είναι και η πιο σημαντική. Μέχρις εδώ, μιλούσαμε γενικά περί σωματικής αναπηρίας, αναφέροντας μέ­ σους όρους και τι τείνει να συμβαίνει κατά κανόνα. Σε καμία περί­ πτωση δεν αμφισβητώ ότι υπάρχουν εμπειρίες αναπηρίας που είναι εξαιρετικά δυσάρεστες και απόλυτα ικανές να συνθλίψουν μια ζωή. Αν η αναπηρία βάζει πάρα πολλούς περιορισμούς στη δραστηριότητάσου, αν δεν σουαφήσει πράγματαπου ναθεωρείς ότι η ενασχόληση μαζί τους έχει αξία, μπορεί κάλλιστα να είναι καταστροφική – και κανείς δεν σου εγγυάται ότι θα κατορθώσεις να προσαρμοστείς. Εδώ είναι που μετρούν οι ελλιπείς υποδομές. Βρίσκεται στησυλλογικήμας ευχέρειαναπροσδιορίσουμεσεποιο