Η τριλογία: Η Αναζήτηση / Η Ανατροπή / Η Αναλαμπή

9 ΑΝΑ Τ Ρ Ε ΧΟΝΤ ΑΣ της, ιστορικό και πραγματολογικό υλικό, καθώς και τον τρόπο προσέγγισής τους, αλλά πάντα σε συνάρτηση με τον μύθο και την πλοκή που θέλω να υπηρετήσω. Και μάλιστα υπό τους περιορισμούς μιας μυθιστορηματικής οικονομίας και όχι με την κατάθεση των πάντων όσων έχουν προκύψει από τις πηγές της Ιστορίας. Έτσι, με απασχολεί ανά κεφάλαιο, αλλά και μετά την ολοκλήρωση της προ- σπάθειάς μου, η συνάντηση της μυθιστορίας με την Ιστορία. Η δημιουργική σύ- γκρουση της δικαιωματικής αυτονομίας του συγγραφέα με την ιστορική ύλη που έχει μπροστά του, η δοσολογία και η εναλλαγή τους στο προσκήνιο, η σμίλευσή τους σε μια ενότητα. H πρώτη να μην επισκιάζεται από τη δεύτερη, ακόμα κι όταν η δεύτερη επηρεάζει τρόπους σκέψης, συμπεριφορές και αποφάσεις των ηρώων. Πώς γίνονται άλλοτε οι ήρωες και οι μικρόκοσμοί τους και άλλοτε η Ιστορία δραματουργοί εντάσεων, συγκρούσεων, περιπετειών ή δραματικών εξελίξεων. Συνοψίζοντας: Πώς επιτυγχάνω το επινοημένο της μυθιστορίας να στέκεται στα πόδια του και με επιστημονικά κριτήρια και πώς το ιστορικό υλικό να μεταγγίζεται δημιουργικά σε ιστορική αφήγηση. Έγνοια μου παραμένει πάντα το μυθιστόρημα κι όχι να διδάξω Ιστορία. Έστω και αν με την αφήγηση ενός παρελθόντος αναδύεται αναπόφευκτα ένα άλλο πρόσωπο της Ιστορίας και το οποίο κατ’ επέκταση, πάλι αναπόφευκτα, γίνεται όχημα γνώσης, παιδείας και ιδεολογίας. Εκ του αποτελέσματος έχω συχνά την αίσθηση ότι με τα μέσα της δημιουργι- κής αυτονομίας και των μετασχηματιστικών λειτουργιών της που έχει στη διάθεσή του κάθε συγγραφέας προσδίδω επικαιρότητα στο παρελθόν και ιστορικότητα στο παρόν μας. Κεντρικό ζήτημα παραμένει πάντα το πώς στέκεται ο συγγραφέ- ας απέναντι στο υλικό του. Όμως η απάντηση νομίζω ότι εξαρτάται και από το πρόκριμα του ερεθίσματος, της επιλογής, της σύλληψης και της κατάκτησής του. Είναι το πρόκριμα που θα μπορούσε κανείς να ονοματίσει έμπνευση, είτε στο αρχικό, θολό γενεσιουργικό στάδιό της, είτε στη συνέχεια κατά την ανάπτυξη και το ξετύλιγμα της δουλειάς του. Μου είναι δύσκολο να ανιχνεύσω και να περιγράψω πώς γίνεται η πρώτη σύλ- ληψη της ιδέας της μυθιστορίας και του ακόμη αδούλευτου υλικού που θα την εκφρά- σει. Είναι μια χαλαρή διαδικασία αναζήτησης από τα κάθε λογής αποθέματά μου, από ερεθίσματα που παίρνω από τον στενό ή ευρύτερο περίγυρό μου, από ιδέες που διαχρονικά με ακολουθούνε στη ζωή μου. Περιπλανιέμαι, ζυμώνομαι, φεύγω και επανέρχομαι, ώσπου κάποια στιγμή αβίαστα ως μια αναλαμπή μικρής κοσμογο- νίας προκύπτει αυτό που αποκαλούμε ίσως έμπνευση. Το στάδιο της σύλληψης είναι διακριτό από το στάδιο της μεταφοράς στο χαρτί, όμως και σε αυτό πραγματώνονται μικρότερες αναπάντεχες συχνά συλλήψεις. Το σχέδιο του μυθιστορήματος όσο και αν δουλευτεί ποτέ δεν ολοκληρώνεται προτού αρχίσει η διαδικασία της γραφής του. Κάθε φορά, αναπόσπαστο στοιχείο της είναι μια φέρουσα ιδέα, που ανα-