Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ 30 Οι ανόητοι Οι ανόητοι ζουν χωρίς να χαίρονται τη ζωή. Δημόκριτος (απ. 200) Γνωρίζουμε τον Δημόκριτο ως «Προσωκρατικό» φιλόσοφο, παρά το γεγονός ότι έζησε την ίδια εποχή με τον Σωκράτη (αλλά και με τον Ιπποκράτη και τον Θουκυδίδη). Ο όρος (εξαρχής προβληματικός) δηλώνει κυρίως την εμβριθή ενασχόληση του φιλοσόφου με τη φυσική φιλοσοφία, και ειδικότερα με το πρόβλημα της δομής του κόσμου, που τον οδήγησε στη σύλληψη του κόσμου ως αποτελούμενου από άτομα και κενό. Η ατομική θεωρία, ήδη από την αρχαιότητα, επισκίασε τις ηθικές αντιλήψεις του Αβδηρίτη, αν και το ηθικό του έργο καταλαμβάνει πολύ μεγάλο μέρος της έρευνάς του, που –εφόσον είμαστε βέβαιοι ότι ο Σωκράτης δεν έγραψε τίποτε– κανένας έως τότε δεν είχε κατορθώσει. Έτσι, ο Δημόκριτος γίνεται ο πρώτος φιλόσοφος που έχει μια συγκροτημένη θεωρία για το ευ ζην, την «ευθυμία». Η φυσική θεωρία του Δημόκριτου –όσο ρηξικέλευθη και αν ήταν– σίγουρα δεν πέρασε απαρατήρητη, μολονότι είχε περισσότερους πολέμιους παρά υποστηρικτές. Την υιοθέτησε μόνο ο Επίκουρος, ο οποίος και την εξέλιξε, έως ότου γίνει αποδεκτή έπειτα από τις επιστημονικές ανακαλύψεις που επιβεβαίωσαν (προσωρινά) την εγκυρότητά της. Τι συνέβη όμως με την ηθική του θεωρία, η οποία προηγείται των άλλων φιλοσόφων; Τα ηθικά έργα του Δημόκριτου (από τα οποία ξεκινάει ο Διογένης Λαέρτιος τον κατάλογο της εργογραφίας του φιλοσόφου) δηλώνουν ότι ο συγγραφέας ενέκυψε στο ζήτημα της ευδαιμονίας, θέτοντας την «ευθυμία» σκοπό της ζωής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει μια συλλογή από «αξιώματα»
RkJQdWJsaXNoZXIy MTY1MTE=