Η εποχή της δωρεάς

Η Ε Π Ο Χ Η Τ Η Σ Δ Ω Ρ Ε Α Σ 47 ήταν αλήθεια. Ένας πολισμάνος με οδήγησε στο κελί μου χωρίς άλλη κουβέντα και γω κοιμήθηκα κουκουλωμένος ως τα αυτιά σε μια ξυλοσανίδα στερεωμένη στον τοίχο με δυο μεντεσέδες και ασφαλισμένη με αλυσίδες, κάτω από ένα δάσος πορνοζω­ γραφιές και γκράφιτι. Μάλιστα προτού φύγω μου έδωσαν μια κούπα καφέ και ένα τέταρτο φραντζόλας. Ευτυχώς που είχα γράψει φοιτητής στο διαβατήριό μου· πραγματικό φυλαχτό και «Σουσάμι άνοιξε!» . Στην ευρωπαϊκή παράδοση, η λέξη υποδήλωνε έναν ευάλωτο και πρόθυμο έφηβο σπρωγμένο στις πλατιές στρά­ τες της Δύσης από τη δίψα του για μάθηση που, παρά το τσακίρ κέφι του και κάποια κρασοκατανυκτικά τενοριλίκια του σε κου­ τσολατινική γλώσσα, είχε αναμφισβήτητο δικαίωμα στη γενική συμπαράσταση. Εκείνες τις πρώτες τρεις μέρες πρόσεχα να μην ξεμακραίνω από τα παρόχθια μονοπάτια, όμως τόσο πολλοί και περίπλοκοι είναι οι δρόμοι του νερού που χωρίς να το καταλάβω άλλαξα τρεις φορές ποτάμι: ο Nούρβεντε ήταν το πρώτο, ακολούθησε ο Μέρ­ βεντε και τέλος ο Βάαλ· στο Γκόρινχεμ όμως ο Βάαλ έσμιγε με τον Μόζα. Πρωί πρωί αντίκρισα την πλατιά του κοίτη να τέμνει την πεδιάδα τραβώντας για τούτη τη συνάντηση· οι πηγές του βρίσκονταν στη Γαλλία, όπου ήταν γνωστός με το πιο φημισμέ­ νο όνομα Μεζ, 35 και στη συνέχεια διέσχιζε ολόκληρο το Βέλγιο· ποτάμι δεύτερο σε μεγαλοπρέπεια μόνο μπροστά στον Βάαλ που στις όχθες του βάδισα για το υπόλοιπο του ολλανδικού ταξιδιού μου. O Βάαλ εντυπωσιάζει, πράγμα όχι παράξενο αφού πρόκει­ ται για τον Ρήνο. O ολλανδικός Rijn, το ρέμα της γενέτειρας του Ρέμπραντ, είναι μια μικρότερη βορινή διακλάδωση του κύριου όγκου που διαιρείται άπειρες φορές, χάνεται στο δέλτα και τέλος χύνεται από ένα αποξηραντικό κανάλι στη Βόρεια Θάλασσα· πα­ ράλληλα ο Βάαλ, μπουκωμένος με χιόνια των Άλπεων και νερά