Η επιστροφή της Πηνελόπης

27 Η Ε Π Ι Σ Τ Ρ Ο Φ Η Τ Η Σ ΠΗ Ν Ε Λ ΟΠΗ Σ στα παιδιά του μιλώντας τους, κι εκείνα με τη σειρά τους στα δικά τους παιδιά. Ηγλώσσα δεν ξεχάστηκε. Ακόμα και σήμερα στη Σμύρ- νη ακούγονται ελληνικά. Δεν ξέρω, εκ των υστέρων, ποιος παρακάλεσε τον άλλο πιο πολύ για τούτο το ταξίδι. Εγώ ή ο Πιέρο. Η ανάγκη του ώριμου άντρα να διασωθεί σημαντική Ιστορία που βίωσε ήταν το ίδιο επιτακτική με τη δική μου ανάγκη να τη μάθω. Συναντήθηκαν οι ανάγκες μας, δεθήκαμε κι εμείς. ΟΠιέρο πήρε το χέρι μου και το ακούμπησε στα χείλη του σε ένα χειροφίλημα παλιομοδίτικο. Γέλασα αμήχανα κι ακούστηκα σαν να χαχάνιζα. «Μας περιμένει ο σοφέρ έξω με το αυτοκίνητο. Πάμε και τα λέμε στον δρόμο» με πήρε αγκαζέ, σαν παλιόφιλη, και με οδήγησε προς την πόρτα. Τον κοίταξα εντυπωσιασμένη. Που είχε σοφέρ στην εποχή μας. «Δεν είμαι τόσο πλούσιος, μη νομίζεις, τα ημερομίσθια είναι φθη- νά εδώ» απάντησε στην ερώτηση που δεν του έθεσα. Το αυτοκίνητο ξεκίνησε κι εγώ το ίδιο. Εμφάνισα από την τσάντα μου τους τέσσερις χάρτες που είχα φέρει από την Ελλάδα και τους άνοιξα πάνω στα γόνατά μου. Ήταν η κάτοψη-οδηγός του τωρινού Izmir και τρεις παλιοί χάρτες της Σμύρνης, του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα: Ο χάρτης Lamec Saad του 1876, του Brockhaus του 1912 και του Bon-Aviva του 1914. Και στους τρεις ήταν δηλω- μένη η θέση του σχολείου μας · στο ίδιο σημείο ευτυχώς. Τον παλιό χάρτη Lamec Saad τον είχα τυπώσει σε ριζόχαρτο, σε μεγέθυνση που να αντιστοιχεί στον νέο χάρτη, της σύγχρονης πόλης. Ακούμπησα τον παλιό πάνω στον νέο και τον μάγκωσα στη θέση του με συνδετήρες. Μετακινήθηκα στο κάθισμά μου, ώστε να αφήσω αρ- κετό χώρο να ξεδιπλώσουν οι χάρτες ανεμπόδιστα.Όλη αυτή την ώρα οΠιέρομεπαρατηρούσε με ενδιαφέρον, με τοβλέμμαάτακτουαγοριού που μεγάλωσε. Χωρίς να τον κοιτάζω, πήρα να του εξηγώ τι έκανα.