Η επιστροφή της Πηνελόπης

20 Ν O Ε Λ ΜΠ Α Ξ Ε Ρ Ξαπλωμένη ακίνητη, κρατούσα στραμμένη την προσοχή σε όσα διαδραματίζονταν πέρα από το δωμάτιο. Έξω από το τετράγωνο μέσα στο οποίο βρισκόμουν φυλαγμένη. Με ικανοποίηση ένιωσα απαραίτητη στο σκηνικό και γι’ αυτό πολύτιμη. Πίσω από την αυλαία της χοντροϋφασμένης κουρτίνας του ξενοδοχείου, απολάμβανα τη σκέψη πως Σμυρνιοί ηθοποιοί, κομπάρσοι και τεχνικοί, ντόπιες πρι- μαντόνες και παχείς βαρύτονοι με μογγολικά χαρακτηριστικά ετοι- μάζονταν πυρετωδώς να παρουσιαστούν και να συστηθούν στη γυ- ναίκα με το γνωστό σ’ εκείνους επώνυμο, Σάρεϊ, το οποίο δεν είχαν ακούσει για εκατό χρόνια. Αυτό θα συνέβαινε όταν με μια απότομη κίνηση η ξένη, εγώ, θα τράβαγε στο πλάι την κουρτίνα! Με ανέμεναν! Το ήξεραν κι εκείνοι και η Σμύρνη όλη ότι οι απόγονοι Σάρεϊ διέθεταν καρδιά και νου που τους οδηγούσαν πάνω από τη θάλασσα και μέσα από τα όρη. Το είχαν διδαχθεί καλά από εκείνο το προηγούμενο ταξίδι μας, όταν είχε επιστρέψει η θεία Ζόι. Στο γυναικείο πρόσωπό της μεμιάς η μετέπειτα Σμύρνη είχε ανα- γνωρίσει το φοβισμένο πρόσωπο του μικρού κοριτσιού που σφίγγο- ντας με τρόμο το φουστάνι της μάνας του έτρεχε με την οικογένειά του μέσα στο φλεγόμενο σοκάκι το 1922. Δεν της έδωσε χαρά η γενέτειρά της. Τιμώρησε τη θεία μου που άργησε να την αναζητήσει. Είχε φτάσει το 1952. Τριάντα χρόνια μετά. «Δεν υπάρχει τίποτα. Χαθήκαν τα πάντα!» δεν είχε πάψει να μου λέει με παράπονο η θεία Ζόι όσο ζούσε. Έπρεπε να περάσουν κι άλλα εξήντα εννέα χρόνια. Εκεί πάλι υπήρχε με μια μολυβιά το σημάδι της επόμενης επιστροφής κάποιου Σάρεϊ. Ήταν η σειρά μου. Μετά από μισό αιώνα και βάλε. Έχει σημασία ο χρόνος, η μέρα κι η στιγμή που θα φτιαχτεί ένας σταθμός. Ήρθα στη Σμύρνη όταν κρίθηκα ικανή να δω βαθύτερα, να μην ακούω τα περιττά, να κατανοήσω πλατιά ως τα πέρατα. Όπως έμαθα μετά, ήρθα όταν κρίθηκα έτοιμη να συγχωρήσω.