Η επιστροφή

12 ΠΕΡΣΑ ΚΟΥΜΟΥΤΣΗ Και οι αλλαγές στο Βερολίνο ήταν δραματικές, προμήνυαν τον κίνδυνο που καραδοκούσε. Τα λάβαρα και οι σημαίες με τις σβάστικες στόλιζαν πια κάθε γωνιά της, καθώς και τα μεγάλα επιβλητικά κυβερνητικά της κτίρια, που άλλοτε υπήρξαν για εκείνον αντικείμενο έρευνας και μελέτης με την υποδειγματική τους τεχνική αρτιότητα και την άψογη αισθητική. Το θέαμα του προκάλεσε μια παράξενη αίσθηση, αν και δεν ήταν η πρώτη φορά που το έβλεπε. Περιέφερε το βλέμμα του μέσα στο καφέ, ώσπου τα μά- τια του στάθηκαν σ’ ένα νεαρό ζευγάρι που καθόταν πιο δίπλα και συζητούσε ψιθυριστά. Έμοιαζαν δοσμένοι στη στιγμή κι απορροφημένοι στον δικό τους κόσμο, απαλλαγ- μένο από όλα εκείνα τα παράδοξα που διαδραματίζονταν τον τελευταίο καιρό στην όμορφη πόλη. Κάθε τόσο άφηναν ένα δυνατό γέλιο που τράβαγε την προσοχή του και έπειτα, όταν ηρεμούσαν πάλι κι επιδίδονταν στη χαμηλόφωνη ερω- τοτροπία τους, εκείνος γύριζε στους συλλογισμούς και στο τετράδιό του. Tο άρωμα του καφέ, το βουητό των θαμώνων, αλλά πε- ρισσότερο ο καπνός από τα τσιγάρα που είχε πλημμυρίσει την αίθουσα τον μετέφεραν νοερά στα παιδικά και πρώτα νεανικά του χρόνια στο εργοστάσιο καπνών του παππού του, λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη. Εκεί μεγάλωσαν με τον αδερφό του, εκεί ανδρώθηκαν, ή περίπου, στο ευρύχωρο γραφείο του παππού με την επι-