Η Ελλάδα του Χαρίλαου Τρικούπη

ΓΚΑΣΤΟΝ ΝΤΕΣΑΝ 26 βαία εκτίμηση, αλλά έχουν μια έντονη επιθυμία να «βάλουν κάτω» ο ένας τον άλλο. Προσωπικά ποτέ δεν παραπονέθηκα για την υποχρέωσή μου να υποταχθώ σε αυτή τη συνήθεια της συμφωνί- ας , που είναι, για τους Έλληνες, εθνικός θεσμός. Μερικές φορές, οι συζητήσεις αυτές, κάτω από τον γαλάζιο ουρανό, έπαιρναν μια χροιά ακαδημαϊκή και πλατωνική· θαύμαζα πόσο πνευματώδεις είναι οι αμαξάδες σε αυτή τη χώρα της λεπταίσθητης και ευρημα- τικής περιπλάνησης, και είχα μια αίσθηση που δεν τη βρήκα πουθενά αλλού: η χαρά να σε μεταφέρει πάνω σε μια άμαξα, που τη σέρνουν τριποδίζοντας δύο αδύνατα άλογα, ο Πρωταγόρας ή ο Γοργίας. Στην Ανατολή, εκπληρώνουν όλα εκείνα τα ταπεινά και τιπο- τένια της υλικής ζωής με μια βραδύτητα που μαρτυράει, απέναντι στις πρακτικές ανάγκες στις οποίες είναι οι άνθρωποι καταδικα- σμένοι, μια περήφανη και αριστοκρατική περιφρόνηση. Στην Αθήνα, ιδιαιτέρως, οι ρήτορες δεν βιάζονται ποτέ να τελειώσουν και οι αμαξάδες παίρνουν πάντα τον δρόμο τον πιο μακρύ. Είναι μια ευκαιρία να δει κανείς στο πέρασμά του κάποιες γωνιές του Πειραιά. Η μαρίνα είναι ευχάριστη και γεμάτη χρώματα: σε όλο το μήκος της προκυμαίας, κάτω από μια στοά, που φέρνει στον νου ορισμένους δρόμους του λιμανιού της Γένοβας, οι άνθρωποι βολτάρουν, περιφέρονται και κουβεντιάζουν, μπροστά από μα- γαζάκια που αναδύουν μια μυρωδιά παστού ψαριού· δεν χρειά- ζεται να πας πιο μακριά για να δεις ποιο είναι εκείνο που αποτε- λεί τη σταθερή βάση της διατροφής των Παλικαριών: οι καυτερές πιπεριές, το σκόρδο, το κρεμμύδι, το χαβιάρι, το αυγοτάραχο Μεσολογγίου δηλαδή, ένας αποξηραμένος και κίτρινος πολτός, φτιαγμένος από αυγά μουρούνας, έπειτα διάφορες απροσδιόρι- στες λιχουδιές από τις οποίες οι μύγες παίρνουν, πριν φτάσουν