Η Ελλάδα του Όθωνα

Η ΧΩΡΑ 21 χών όλο ταβέρνες και αποθήκες. * Ένας δρόμος περίπου επτά χιλιομέτρων τον ενώνει με την πόλη. Ο δρόμος αυτός συντηρεί- ται κάπως· είναι, όμως, όλο λάσπη τον χειμώνα και σκόνη το καλοκαίρι. Σε λίγα μόνο σημεία βρίσκεις στις άκρες κάποιες ψηλές λεύκες ενός ιδιαίτερου είδους, πιο ανθεκτικές και με κλα- διά πιο μακριά και πυκνά από τις δικές μας, που το φύλλωμά τους φέρει από την κάτω πλευρά ένα ελαφρύ χνούδι. Στην αρχή συναντάς μόνο άγονες εκτάσεις, που στα δεξιά μπερδεύονται με τους βάλτους του Φαλήρου. Στο ένα τέταρτο της λεύγας από τον Πειραιά, αρχίζεις να βλέπεις λίγα αμπέλια και αμυγδαλιές· λίγο πιο μακριά, ο δρόμος περνά πάνω από ένα αδιόρατο ποταμάκι· ο Αντώνιος με πληροφόρησε ότι είναι ο Κηφισός. Από εκείνο το σημείο ο δρόμος ομορφαίνει κάπως· περνά από ένα δάσος με ελιές, που άλλοτε περιέβαλλε την πόλη, αλλά που ο πόλεμος της Ανεξαρτησίας και ο βαρύς χειμώνας του 1849 - 1850 κατέστρεψαν σταδιακά. Τα μεγάλα αυτά δέντρα με τους κόμπους στον κορμό και το χλωμό και αδύνατο φύλλωμα είναι η μόνη πρασινάδα που βλέπεις τον χειμώνα στην πεδιάδα των Αθηνών. Το καλοκαίρι το τοπίο δεν είναι πιο χαρούμενο. Μπορεί οι συκιές να απλώνουν τα πλατιά και εύρωστα φύλλα τους και τα κλήματα που αναρρι- χώνται λίγα πόδια πάνω από το έδαφος να φορτώνονται με φύλλα και καρπούς, αλλά μια παχιά σκόνη που ο αέρας τη ση- κώνει σε μεγάλους στροβίλους καλύπτει τα πάντα με μια ομοιό- μορφη απόχρωση και δίνει ακόμα και στην ευφορία της γης μια όψη ερήμου. Την άνοιξη είναι που πρέπει να δεις την Αττική σε * Οι στρατιώτες μας καθάρισαν τους δρόμους του Πειραιά· έφτιαξαν, μάλιστα, και κήπους. Ο πατριωτισμός των Ελλήνων θα ξαναβάλει τα πράγματα στη θέση τους, όταν οι στρατιώτες μας φύγουν. (Σημείωση της δεύτερης έκδοσης.)