Η ανθρώπινη μοίρα

28 | ΑΝΤΡΕ ΜΑΛΡΟ τη η στάση ήταν οδυνηρή για τον Κίο –και μάλιστα ακόμα πιο οδυνηρή αφού δεν παρενέβαινε καμιά ματαιοδοξία–, το ήξερε, αλλά δεν μπορούσε να κάνει τίποτα: ο Κίο ήταν ένας από τους οργανωτές της εξέγερσης, η Κεντρική Επιτροπή τον εμπιστευόταν: ναι, αυτόν. Και ο Τσεν, το ίδιο · όμως εκείνος δεν θα σκότωνε ποτέ, παρά μόνο στη μάχη. Ο Κάτοφ ήταν πιο κοντά του, ο Κάτοφ ο καταδικασμένος σε πέντε χρόνια καταναγκαστικά έργα το 1905, όταν, φοιτητής της Ιατρικής, είχε πάρει μέρος στην –παιδαριώδη– επίθεση κατά των φυ- λακών της Οδησσού. Κι όμως… Ο Ρώσος μασουλούσε ζαχαράτες καραμελίτσες, μία μία, κοιτάζοντας διαρκώς τον Τσεν · και ο Τσεν, αίφνης, κατάλα- βε τι σημαίνει λαιμαργία. Τώρα που είχε σκοτώσει, είχε το δικαίωμα να επιθυμεί το καθετί. Το δικαίωμα, ναι. Έστω κι αν ήταν παιδιάστικο. Άπλωσε τη φαρδιά του παλάμη. Ο Κά- τοφ νόμισε πως ο άλλος ήθελε να φύγει και του την έσφιξε. Ο Τσεν σηκώθηκε. Ίσως ήταν καλύτερα έτσι: δεν είχε τίποτε πια να κάνει εκεί · ο Κίο ήταν ενημερωμένος, απ’ αυτόν εξαρ- τιόταν να δράσει. Κι εκείνος, ο Τσεν, ήξερε τι ήθελε να κάνει τώρα. Πλησίασε στην πόρτα, ξαναγύρισε όμως. «Για φέρε καμιά καραμέλα». Ο Κάτοφ του έδωσε το σακουλάκι. Ο Τσεν έκανε να μοι- ράσει το περιεχόμενο: δεν είχε χαρτί. Γέμισε τη χούφτα του, έβαλε μερικές στο στόμα, και βγήκε. «Δεν θα ’ταν και τόσο εύκολο» είπε ο Κάτοφ. Έχοντας καταφύγει στην Ελβετία απ’ το 1905 ως το 1912, χρονιά της παράνομης επιστροφής του στη Ρωσία, μιλούσε γαλλικά χωρίς ξενική προφορά, τρώγοντας όμως κάποια φωνήεντα, σαν να ’θελε να αντισταθμίσει έτσι την ανάγκη