Η άνοιξη του Σύμπαντος: Τα πρώτα βήματα και η εξέλιξή του

42 | γεωγράφος και αστρονόμος Ερατοσθένης (περ. 276-194 π.Χ.) έγινε το 235 π.Χ. διευθυντής της πολύτιμης βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, όπου μισό περίπου εκατομμύριο περγαμηνές έπρεπε να αναγνωριστούν και να ταξινομηθούν. Η επιμονή του Ερατοσθένη να υπολογίσει επακριβώς το μέγεθος της Γης ήταν το χαρακτηριστικό γνώρισμα της εφευρετικότητας των Αλεξαν- δρινών επιστημόνων. ΟΕρατοσθένης υπολόγισε την περιφέρεια της Γης συγκρίνοντας τις σκιές δύο πασσάλων που είχαν τοπο- θετηθεί ο ένας βορειότερα από τον άλλο. Μετρώντας το μήκος των δύο σκιών τα μεσημέρια, μπορεί κανείς να υπολογίσει αρ- κετά εύκολα, με τη βοήθεια της γεωμετρίας, την απόσταση που χωρίζει τα δύο σημεία ως ποσοστό της περιμέτρου της Γης. Κι έτσι, το αποτέλεσμα στο οποίο κατέληξε ο Ερατοσθένης πλησί- αζε περίπου στο 99% της πραγματικής γήινης περιμέτρου! Ένας άλλος σπουδαίος αρχαίος παρατηρησιακός αστρονό- μος ήταν και ο Ίππαρχος ο Ρόδιος (περ. 190-120 π.Χ.), που εντόπισε για πρώτη φορά μια απειροελάχιστη κίνηση της Γης. Με τη βοήθεια παρατηρήσεων και ερευνών, από τους Βαβυ- λώνιους έως τον Μέτωνα (5ος αι. π.Χ.) και από τον Αρίσταρ- χο (περ. 310-230 π.Χ.) έως τον Αρίστυλλο (3ος αι. π.Χ.) και τον Τιμόχαρη (3ος αι. π.Χ.) αλλά και τις δικές του παρατηρή- σεις, ο Ίππαρχος ανακάλυψε ότι τα άστρα μετακινούνται από τη θέση τους κατά 1/72 της μοίρας κάθε χρόνο! Δηλαδή, με τις συγκριτικές του παρατηρήσεις o Ίππαρχος (αστρονόμος, μαθηματικός και γεωγράφος) είχε ανακαλύψει τη «μετάπτωση των ισημεριών»! Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της ανακά-