Ημερολόγιο επιβίωσης

P E D R O J U A N G U T I É R R E Z 14 τες αναμνήσεις μου από την Κούβα, την τελευταία μέρα που ήμουν εκεί, ήταν ασήμαντες. Στην παραλία του Γκου­ ανάμπο. Έκανα μια μεγάλη βόλτα για καμιά ώρα δίπλα στη θάλασσα. Η μέρα ήταν γκρίζα, με αέρα, ριπές βροχής και δυνατά κύματα. Οι διαδοχικές καταιγίδες, που έρχονταν από τον βορρά και ξεκινούσαν τον Οκτώβριο, είχαν κατα­ στρέψει την παραλία. Συνέβαινε κάθε χρόνο αυτή την επο­ χή: η παραλία έχανε άμμο και γινόταν κρανίου τόπος, γεμάτος πέτρες, λάσπη και τσιμέντα από παλιές οικοδομές – με τις βροχές έβγαιναν στην επιφάνεια. Υπήρχαν επίσης ξύλινοι κορμοί φαγωμένοι από την αλμύρα της θάλασσας. Άπειροι κορμοί δέντρων, γυαλισμένοι, καρφωμένοι στον βυθό, μάρτυρες άλλων εποχών. Μέχρι κι ένας ασφαλτο­ στρωμένος δρόμος εμφανίστηκε, κατά μήκος της παρα­ λίας, σκάρτα τέσσερα μέτρα από το νερό. Ήταν ένας δρό­ μος στενός, φάρδους τριών ή τεσσάρων μέτρων. Θα είχε φαίνεται κατασκευαστεί με τις καλύτερες προθέσεις τη δεκαετία του 1940 ή του 1950 (την εποχή εκείνη, προφα­ νώς, κανείς δεν γνώριζε το παραμικρό για την προστασία των ακτών, τη διατήρηση των αμμόλοφων και τα σχετικά), όταν στην περιοχή αυτή, ανατολικά της Αβάνας, είχε ση­ μειωθεί εκπληκτική οικοδομική άνθηση. Όσοι ήταν στο κόλπο, ετοιμάζονταν να γίνουν πολυεκατομμυριούχοι μέ­ σα σε λίγα χρόνια, αλλά το 1959 ήρθε ο Κομαντάντε και διέταξε να σταματήσουν. Ξαφνικά, όλ’ αυτά τα σπίτια στις