Γυναίκες μαθηματικοί στο περιθώριο της ιστορίας

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΣΑΠΗΣ 32 νταν γύρω τους, κυρίως σε φοινικόφυλλα, σε δέρματα και σε κόκαλα ζώων. Όταν πέθανε ο προφήτης Μωάμεθ, πολλές από τις αποκαλύψεις του Θεού σε αυτόν είχαν ήδη καταγραφεί. Μετά τον θάνατο του Μωάμεθ ιδρύθηκε από τους ηγεμόνες των μου- σουλμάνων το Χαλιφάτο Ρασιντούν ή Πατριαρχικό Χαλιφάτο, το οποίο στην ακμή του περιελάμβανε τη Βόρεια Αφρική, την Αραβική χερσόνησο και τα υψίπεδα του Ιράν. Πρώτος χαλίφης έγινε ο Αμπού Μπακρ, σύντροφος (σαχάμπι) και πεθερός του προφήτη, ο οποίος αμέσως ξεκίνησε εκστρατείες για τη διάδοση της θρησκείας του Ισλάμ. Ο Αμπού Μπακρ, συνειδητοποιώντας ότι η διάδοση της θρησκείας απαιτούσε γραπτά κείμενα, ανέθε- σε στον Ζαγίντ Ιμπν Θααμπίτ, έναν από τους τέσσερις ακολούθους του προφήτη που κατέγραφαν τα λεγόμενά του κατά τη διάρκεια του βίου του, να συγκεντρώσει και να καταγράψει τα λόγια του Μωάμεθ σε ένα βιβλίο. Έτσι δημιουργήθηκε το Κοράνι, το οποίο συντίθεται από 114 κεφάλαια (σούρα), τα οποία περιλαμβάνουν συνολικά 6.236 στίχους (άγιατ). Σήμερα, το Κοράνι είναι μετα- φρασμένο σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Η πρώτη ελληνική μετάφραση οφείλεται στον Γεράσιμο Πεντάκη, ο οποίος προχώ- ρησε και στην έκδοσή του το 1886. Είναι, όμως, ελάχιστα γνωστό ότι στο Κοράνι χρησιμοποιού- νται μαθηματικοί υπολογισμοί (hisab), υπογραμμίζοντας τον ρόλο των αριθμών και των αριθμητικών πράξεων στη ζωή των πιστών: υπολογισμοί του σεληνιακού ημερολογίου με βάση τους οποίους ρυθμίζεται η νηστεία του ραμαζανιού, υπολογισμοί των κινήσεων του ήλιου με βάση τους οποίους ρυθμίζονται οι πέντε καθημερινές προσευχές, μετρήσεις επιφανειών για τη διαίρεση της κληρονομημένης γης και υπολογισμοί κατανομής της κλη- ρονομιάς με βάση τους βαθμούς συγγένειας θανόντων και κλη-